اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان

2. مرحله دعوت فردى

پس از ابلاغ محورهاى اصلى تبليغى، زمان اتخاذ شيوه‏هاى گوناگون براى اقناع و ترغيب مخاطبان فرا مى‏رسد، كه حضرت نوح، با تلاش شبانه‏روزى بدان اهتمام ورزيد. از جمله

3. مرحله دعوت جهرى و علنى

پس از مدتى كه از آزمايش شيوه دعوت انفرادى و مخفى گذشت، روش دعوت علنى، آشكار و با صداى بلند را در پيش گرفت و در هر موقعيت جمعى و اجتماع عمومى، رسالت خويش را به اطلاع مردم رساند.

در اين مرحله نيز از ابزارها و شيوه‏هاى متنوع اقناعى بهره جويى كرد؛

ثُمَّ إِنِّى دَعَوْتُهُمْ جِهاراً؛(24)

آن‏گاه من آنان را آشكارا و به صوت بلند خواندم.

4. مرحله دعوت توأم علنى و سرّى

در اين مرحله، با توجه به عدم موفقيت دعوت آشكار و پنهان در مراحل سابق، تلاش كرد تا با جمع اين دو روش‏(25) و به كار بستن توأم آن دو در شرايط مناسب، اهداف عالى تبليغى را جامه عمل بپوشاند.

ثُمَّ إِنِّى أَعْلَنْتُ لَهُمْ وَأَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْراراً.(26)

5. مرحله خطاب به فطرت و تحريك باطن

تا اين‏جا در مراحل گذشته، خطاب‏ها متوجه عقل و خرد مردم بود. و چون اين نداها، خطاب‏ها و هشدارها كارگر نيفتاد و قوم نوح بر ضلال و تباهى عقيده خود باقى ماندند، نوح شيوه‏اى ديگر را اتخاذ كرد، كه عبارت بود از؛ خطاب به وجدان و روح خداداد و فطرت حق‏جوى مخاطبان. او از اين طريق سعى كرد وجدان خفته آنها را بيدار و ضمير ناخودآگاهشان را متوجه ذات لايزال و قادر متعال سازد؛

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفّاراً * يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً....(27)

و گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او همواره آمرزنده است. بر شما از آسمان باران پى در پى فرستد.

دقت در اين آيه‏ها و مقايسه آنها با آيات ديگر نشان مى‏دهد كه داراى لحنى آميخته با عاطفه و شعور باطنى است و تنها حاوى استدلال عقلى نيست.