اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان

2 . گفتار نرم و دلسوزانه

براى رعايت كرامت انسانى و با هدف نفوذ در دل آنان، مبلّغ بايد به گفتار صميمى و دلپذير روى آورد، لوط همواره از آغاز دعوت تا زمانى كه اندك اميدى به هدايت مخاطبان مانده بود، با نرمخويى و دلسوزى و خير خواهى بر خورد مى‏كرد؛

إِذ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلا تَتَّقُونَ * إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ * فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ؛(8)

آن‏گاه كه برادرشان لوط به آنان گفت: آيا پروا نداريد؟ من براى شما فرستاده‏اى درخور اعتمادم. از خدا پروا داريد و فرمانم ببريد.

وقتى او را تهديد به اخراج از شهر مى‏كنند تنها از عملشان اظهار ناخشنودى مى‏كند اما به‏خود آنها تندخويى نمى‏نمايد:

قالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ المُخْرَجِينَ * قالَ إِنِّى لِعَمَلِكُمْ مِنَ القالِينَ؛(9)

گفتند: اى لوط اگر دست بر ندارى قطعاً از اخراج شدگان خواهى بود، گفت: به‏راستى من دشمن كردار شمايم.

3 . جايگزينى معروف پس از نهى از منكر

يكى از شيوه‏هاى ظريف و درس‏هاى مفيد دعوت لوط اين است كه پس از نهى و بازداشتن مكرر و جدى آنها از زشتى‏هاى اخلاقى، آنها را به كار معروف و پسنديده راهنمايى مى‏كند؛ وقتى با هجوم خشونت آميز قوم خطا كار براى اعمال زشت مواجه مى‏شود كه حتى به مهمانان او نيز رحم نمى‏كنند، مى‏گويد:

قالَ يا قَوْمِ هؤُلاءِ بَناتِى هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَلا تُخْزُونِ فِى ضَيْفِى؛(10)

لوط گفت: اى قوم من، اينان دختران منند. آنان براى شما پاكيزه‏ترند. پس از خدا بترسيد و مرا در كار مهمانانم رسوا مكنيد.

شايان ذكر است كه در اين‏جا موضوع و مصداق مورد بحث شايد حايز اهميت زيادى نباشد و آنچه مهم است شيوه برگرفته از اين آيه است، بدين معنا كه با سلب عادات و صفات زشت ورفع وضعيت‏هاى نامطلوب، نماياندن عادات و صفات نيكو ضرورت دارد، و بايد كام تشنه انسان را همواره سيراب داشت و خلأهاى موجود را جبران كرد، همان‏گونه كه اصل نفى خدايان متعدد (لا إله) با معرفى خداى واحد (إلّاالله) همراه است.