اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان

مصطفی عباسی مقدم

نسخه متنی -صفحه : 429/ 28
نمايش فراداده

5 . اسوه‏ها دليل حقانيت مكتب

وجود و حضور اسوه‏ها در جامعه، خود دليلى محكم بر درستى تعاليم دين و حقانيت پيام‏هاى اسلام است. در قرآن از اين موضوع به حجت تعبير شده است؛ خداوند رسولانى را برانگيخته است كه علاوه بر ابلاغ پيام‏هاى الهى، خود نيز حجت، الگو و گواه مردمان باشند و بر تعاليم مكتب خويش صحه گذارند:

رُسُلاً مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ لِئَلّايَكُونَ لِلنّاسِ عَلَى اللّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ؛(17)

فرستادگانى مژده بخش و بيم دهنده (فرستاديم) تا مردم، پس از رسولان دربرابر خداوند حجتى نداشته باشند.

از طرف ديگر، وجود اسوه به مردم ثابت مى‏كند پاى‏بندى به اين تعاليم ممكن و ميسر است و دين حاوى دستورها و مطالبى نيست كه فقط در كتب و نوشته‏ها جاى داشته باشد و التزام بدان ميسور نباشد.

بنابراين با روش الگويى مى‏توان مردم را به حقانيت مكتب و امكان پذيرش كامل آن قانع ساخت.

6 . جنبه بشرى و امكان دسترسى مردم به اسوه‏ها

مهم‏ترين ويژگى اسوه‏ها كه باعث كاركرد وسيع آنها مى‏شود، بشر بودن آنهاست.

قُل إِنَّما أنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى‏ إلَىَّ؛(18)

بگو، همانا من بشرى چون شما هستم كه به من وحى مى‏شود.

اين هماهنگى در زندگى و نيازها و تمايلات ذاتى، به وجود آورنده بستگى و پيوستگى عميقى ميان اسوه و پيروان است، كه از آن به رابطه اسوه و متأسى تعبيرمى‏كنند. هر چه اين رابطه بهتر باشد فرآيند تبعيت و اهتدا، كامل‏تر خواهد شد. از اين‏رو در مواردى كه الگو خود را جداى از جامعه و يا جامعه، خود را ناتوان ازپيروى الگو مى‏شمارد، كاركرد اسوه رو به ضعف مى‏نهد و يا به كلى متوقف مى‏گردد.

همين جنبه بشرى باعث مى‏شود اسوه‏ها به‏طور دائم در ميان انسان‏ها و در بحبوحه زندگانى آنان حضور داشته و افراد به شكل مستمر در معرض رفتارها، برخوردها و آموزش‏هاى آنان باشند. اين از مزاياى مهم روش الگويى به شمار مى‏رود، چرا كه اين روش بدون هيچ مؤونه‏اى انجام مى‏پذيرد در حالى كه اتخاذ روش‏هاى ديگر مستلزم به كارگيرى ابزارها و امكاناتى است كه هزينه‏هايى دربردارد.

كاركردها و مزاياى متعددى در روش الگويى وجود دارد، كه به شرح مهم‏ترين آنها بسنده نموديم و موارد باقى‏مانده را به اشاره‏اى از نظر مى‏گذرانيم:

- الگوها و اسوه‏ها، ميزان و ترازوى سنجش رفتار ديگرانند. پس اتخاذ اين روش در تبليغ‏موجب سنجش عملكرد جامعه تبليغى مى‏گردد و در راهيابى براى آينده نيز مؤثراست.