اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان

مصطفی عباسی مقدم

نسخه متنی -صفحه : 429/ 4
نمايش فراداده

مقدّمه

در دوران كنونى كه شاهد اوجگيرى تفكر انقلاب فرهنگى اسلامى و درخشش اسلام ناب محمدى در سراسر جهان هستيم و عرصه‏هاى جديدى براى تعميم و بسط نداى انبيا و تعاليم آسمانى گشوده شده و جهان معاصر بيش از هر زمان تشنه پيام دل‏انگيز وحى و چشم‏به‏راه پرتوى نو از خورشيد معنويت است، شناخت عميق‏تر تبليغ و اصول و راهكارهاى اساسى و روش‏هاى مقطعى آن اهميتى دو چندان مى‏يابد.

دستيابى به اين راهكارها و بينش ها با پرواز در آسمان ستاره افشان قرآن و پرتوپذيرى از نورهاى تابان آن، كه انبيا هستند، ميسر مى‏گردد. از اين رو، مطالعه سيره تبليغى انبيا و در نگرشى جامع‏تر، شخصيت‏هاى برجسته و اسوه‏هاى قرآن، در رديف مهم‏ترين و ارجمندترين مباحث تبليغى قرار مى‏گيرد.

زواياى ناشناخته دعوت انبيا اعم از عناصر، شيوه‏ها، استراتژى‏ها، ابزارها و اهداف مقطعى به اندازه‏اى است كه ده‏ها پژوهش از نوع تحقيق حاضر نيز پاسخگوى نياز امروز نيست. بايد توجه داشت كه قرآن مهم‏ترين كتاب و راهنماى دعوت است و در اين راهنما حدود يك‏چهارم آيات به سيره و تبليغ اسوه‏ها اختصاص دارد. اما تاكنون حتى تفسيرى با نگرش تبليغى بر اين آيات نگاشته نشده است.

از آن‏جاكه پژوهشى كه پيش رو داريم بيشتر حول محور شيوه‏هاى تبليغى اسوه‏هاى قرآنى است، در مطالعه سيره هر اسوه قرآنى به شيوه‏اى برجسته تر يا وجهى بارزتر برمى‏خوريم كه شايسته توجه و اِمعان نظرِ افزون‏تر است؛ لذا اين وجه بارز و به يك معنا فصل مميّز دعوت هر نبى يا ولىّ را در آغاز هر مبحث به مثابه عنوان و شاخصه آن اسوه ذكر كرده و به تفصيل از آن سخن خواهيم گفت؛ مانند نوع اسوه استقامت در تبليغ، شعيب اسوه اصلاحگرى اقتصادى و ذوالقرنين اسوه زمامدارى. از همين رهگذر، تنوّع اسوه‏هاى قرآن و گستردگى شيوه‏هاى تبليغى مستفاد از سيره آنان نيز ثابت خواهد گشت.