با توجه به گوناگونى اسوههاى قرآنى، مىتوان آنها را از جنبههاى مختلف به اقسامى بخشبندى نمود. اين تقسيم مىتواند در بازشناسى و تميز اسوههاى هر مقوله انسانى مفيد باشد. از اينرو چند ملاك تقسيمبندى مهم را مد نظر گرفته و اسوهها و چهرههاى برجسته قرآن را بر اساس آنها به انواع مختلف تقسيم مىكنيم.
در تقسيمبندى اسوههاى قرآنى، نخستين ملاك بخشبندى كه به ذهن تبادر مىكند، ملاك نبوت يعنى تفكيك پيامبران و غير پيامبران است. پيامبران به عنوان اسوههايى كه پس از تخلّق به اخلاق الهى و طى مراحل رشد و تكامل معنوى از جانب خداوند به مقام هاى رسمى نبوت، رسالت يا امامت نايل شده و به ايفاى مأموريت و وظيفه خويش در ميان مردم همت گماشتهاند.
در مقابل، شخصيتهايى قرار دارند كه حايز مقامهاى والاى انسانى و اخلاقى و معنوى شدهاند؛ اما خداى متعال ايشان را به يكى از آن مناصب مذكور منصوب و مبعوث نفرموده است. اينان فقط چهرههاى شاخص قرآن در عبادت، صبر، خدمت، جهاد و حمايت از آيين الهى انبيا هستند نه عهدهدار منصب مشخص نبوت يا رسالت.
البته اين هرگز به مفهوم عدم دخالت و همت ايشان در تلاشهاى تبليغى نيست، بلكه همواره مستقلاً و يا به همراه انبيا در مسير دعوت كوشيده و حتى خطرهاى گوناگون را به جان خريدهاند.