يونس از رسولان بزرگ خداست كه براى هدايت مردمان سرزمينى پر جمعيت مبعوث گرديد و با شيوههاى گوناگون آنها را به دستورهاى الهى و عقايد توحيد آشنا ساخت، اما آنها از در انكار و عناد در آمدند و وى ايشان را به عذاب الهى وعده داد و نفرين كرد و توبهشان را نپذيرفت. بدين سبب، قرآن مجيد پيامبر اسلام و ديگر مخاطبان خود را از تبعيت و پيروى يونس در اين خصوص نهى مىكند.
وَلا تَكُنْ كَصاحِبِ الحُوتِ؛(1)
و همچون صاحب ماهى مباش. صرف نظر از اين موضوع نام يونس در آيات چهار بار ذكر شده و بارها از شخصيت او تمجيد شده است.
وَإِسْماعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطاً وَكُلّاً فَضَّلْنا عَلَى العالَمِينَ؛(2)
و اسماعيل و اليسع و يونس و لوط را به ياد آر و جملگى را بر عالميان فضيلت بخشيديم.
وإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ المُرْسَلِينَ؛(3)
و به راستى كه يونس از فرستادگان بود.
وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنادى فِى الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظّالِمِينَ * فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الغَمِّ وَكَذلِكَ نُنْجِى المُؤْمِنِينَ؛(4)
و ذوالنون را ياد كن كه خشمگين رفت و پنداشت كه ما هرگز بر او قدرتى نداريم. تا در دل تاريكىها ندا داد كه: معبودى جز تو نيست. منزهى تو. راستى كه من از ستمكاران بودم. پس دعاى او را برآورده كرديم و او را از اندوه رهانيديم و مؤمنان را چنين نجاتمىدهيم.
فَاجْتَباهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصّالِحِينَ؛(5)
پس خدايش او را برگزيد و او را از شايستگان قرار داد.
از جمله فضيلتهاى يونس همين است كه او شايستگى رسالت در ميان قوم ساكن سرزمين نينوا را داشته كه تعدادشان بنا به گفته قرآن بالغ بر صد هزار بوده است. اين عدد در آن دوران جمعيتى بسيار و قابل توجه را نشان مىدهد.