برپايى محل يا مراكزى براى تبليغ، موجب تمركز بخشيدن به كار دعوت مىشود و از فعاليتهاى پراكنده و بى نتيجه جلوگيرى مىكند. در دعوت رسولخدا(ص)، پايگاههاى پرجاذبهاى براى سازماندهى و هدايت مردم در نظر گرفته شده است.
در ابتداى دعوت پنهانى، مشهور است كه خانه پس از آن كه ارقم اسلام آورد و به قول خودش، هفتمين نفرى بود كه ايمان آورده بود، خانه خود را در اختيار حضرت رسول و يارانش قرار داد و عده زيادى در اين خانه اسلام آوردند و حتى اسلام اشخاص در آن، نوعى تاريخ گذارى هم شد... اين خانه در دامنه كوه صفا قرار داشت و به همين جهت، دارالاسلام خوانده شد.(18)
پس از آن كه دعوت پيامبر علنى گرديد، مسلمانان تا آنجا كه مىتوانستند از پايگاه تبليغى عمومى مسجدالحرام براى فعاليتهاى ارشادى بهره جستند، مسلماً طواف و نماز و عبادات ديگر مسلمانان در مسجدالحرام با شيوه خاص اسلامى، مىتوانست بيش از هر مكان ديگر به تأثيرگذارى دعوت يارى رساند.
در بدو ورود پيامبر به مدينه، مسجد قبا برپا گرديد و مركز دعوت نبوى قرار داده شد، تا آن كه مسجد مدينه به عنوان مهمترين مقر دعوت، به دست با كفايت پيامبر و ياران ساخته شد و منشأ بزرگترين تحولات دينى، سياسى، اجتماعى و علمى و حتى نظامى در جهان گرديد.
نكته اساسى در كيفيت و دامنه بهرهبردارى پيامبر از اين پايگاه تبليغى است؛ مركز نشر احكامالهى، قضاوت و داورى، جايگاه وعظ و ارشاد و تعليم و تحقيق، پايگاه آمادگى رزمى و توجيه سياسى، محل تصميمگيرى و شورا، مصلاى جماعت و محل عبادت و اعتكاف درهمه اوقات و سرانجام پناه هر بى پناه. اينها ازجمله كاركردهاى مسجد در زمان رسولخدا(ص) بود.