دعوت الهى مأموريتى سخت است كه جز شكيبايان و سخت جانان از عهده آن برنمىآيند و دشوارىهايش را برنمىتابند. صرف نظر از عناد و لجاجت و حقناپذيرى برخى، آنچه بيش از همه باعث دشوارى كار مىگردد ايذاءها و استهزاءهاى مخاطبان دربرابر صاحب دعوت است. پيامبر گرامى، از آنجا كه در تبليغ دين خدا بيان جامع و كلام آخر را مىگفت، بيشترين آزارها را نيز تحمل كرد تا آنكه اين جملهها بر او نازل شد:
وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ(48)
و خود در عكس العمل نسبت به آزارها گفت: ما اُوذِىَ نبىٌ مِثلَ ما اُوذيتُ، هيچ پيامبرى به اندازه من در راه دعوت مورد آزار قرار نگرفت.
نيز در پايان چند روايت بازگو كننده شيوه تبليغى رسولخدا، بدگوئيها و دشنامهاى ابولهب و ديگر سران معاند قريش ذكر شده است:
از جمله اينكه وقتى رسولخدا به قبايل مراجعه مىكرد و جمله مشهور قُولُوا لا إلهَ إلّا اللّه تُفْلِحُوا و پيامهاى ديگر تبليغى را ابلاغ مىفرمود، ابولهب بلافاصله مىگفت: (49)
در ميان صف مسلمانان نيز گروهى بيمار دل كه ايمان در دلشان رسوخ نكرده بود، پيامبر را آزار مىدادند:
وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِىَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ؛(50)
و ازايشان كسانى هستند كه پيامبر را آزار مىدهند و مىگويند: او زود باور است.
بگو: گوش خوبى براى شماست، به خدا ايمان دارد و [سخن] مؤمنان را باور مىكند و براى كسانى از شما كه ايمان آوردهاند رحمتى است و كسانى كه پيامبر را آزار مىدهند عذابى دردناك دارند.
جالب اين است كه اين آزار دربرابر لطف و رحمت و عنايت بىشايبه پيامبر به آنهاست، چه، او را اُذُن (گوش، خوش باور، زودباور) مىخواندند؛ زيرا با نهايت عطوفت و مهربانى سخنان آنها را مىشنيد و حمل بر صحت مىكرد.
آيه ديگر نيز بر ايذاى برخى از مسلمانان نسبت به پيامبر اشعار دارد:
إنّ الَّذِين يُؤْذُونَ اللّهَ وَ رَسُولَه لَعَنَهُمُ اللّهُ فِى الدُّنيا وَالْآخِرَةِ وَأعدّلَهُم عَذاباً مُهِيناً؛(51)
بى گمان، كسانى كه خدا و پيامبر او را آزار مىرسانند، خدا آنان را در دنيا و آخرت لعنتكرده و برايشان عذابى خفت آور آماده ساخته است.