آشنایی با قرآن

مرتضی مطهری

جلد 5 -صفحه : 235/ 15
نمايش فراداده

معناي " خليل "

شراح گفته اند با قرائنى كه در مجموع اين جمله ها هست مقصود ايشان جناب ( عثمان بن مظعون ) است . ( 1 ) حال ببينيم چرا در آيه شريفه كلمه ( اخلاء ) ( جمع خليل ) آمده است ؟

ما حضرت ابراهيم عليه السلام را ( خليل الله ) مى گوييم . بعضى مى گويند علت اينكه به دوست ( خليل ) مى گويند اين است كه خليل از ماده ( خلت ) است و خلت يعنى حاجت . به دوست از آن جهت ( خليل ) مى گويند كه به نيازمنديهاى دوستش مى رسد رفع خلت و رفع نياز از دوستش مى كند يعنى به اعتبار يكى از شرايط و آداب دوستى به دوست ( خليل ) مى گويند .

1 . عثمان بن مظعون از اكابر صحابه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و از مهاجرين اولين است . از كسانى است كه در همان سالهاى ابتداى بعثت ايمان آورد و مرد بسيار مخلصى بود . در هجرت اول به حبشه مهاجرت كرد و در هجرت دوم با مسلمين و پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله به مدينه آمد . بسيار مرد بزرگوارى بوده و رسول اكرم صلى الله عليه و آله هم فوق العاده به اين مرد علاقه مند بودند . بعد از ورود به مدينه طولى نكشيد كه از دنيا رفت و نوشته اند كه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله از او تجليل زيادى كردند و حتى خودشان را روى جنازه عثمان بن مظعون انداختند و اولين كسى كه در بقيع دفن شده است همين عثمان بن مظعون است . بقيع ابتدا قبرستان نبود پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله آنجا را قبرستان كردند گفتند اينجا براى دفن مسلمين باشد . عده اى معتقدند اين محلى كه الان به عثمان بن عفان منسوب است قبر عثمان بن مظعون است چون محل قبر عثمان روشن نيست . علتش اين است كه مردم عليه او انقلاب كردند و بعد اجازه دفنش را نمى دادند . چند روز جنازه اش افتاده بود و كسى جرأت نمى كرد ( او را دفن كند ) و اصلا معلوم نشد چه شد . بعضى معتقدند بنى اميه شبى مخفيانه آمدند و او را بردند و در گوشه اى دفن كردند و بعضى ديگر بر اين عقيده اند كه ( جسد مانده بود ) تا اينكه حيوانات آن را خوردند و از بين رفت .