آشنایی با قرآن

مرتضی مطهری

جلد 7 -صفحه : 182/ 113
نمايش فراداده

در قسمتهاى اول اين سوره تكيه آيات بر مساله بازگشت به خداوند يعنى مساله معاد و همچنين نبوت است و در آخر آيات مربوط به انفاق و صبر و برخى امور ديگر خواهد آمد ولى ظاهرا بيشتر تكيه آيات اين سوره بر مساله معاد است به طورى كه مسائلى هم كه در ابتدا ذكر مى فرمايد به منزله تمهيد و مقدمه چينى يعنى ذكر مقدمات استدلال براى مساله معاد است.

شروع سوره با اين آيه است :

( " يسبح لله ما فى السموات و ما فى الارض ) "

هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است ذات الله را تسبيح و تنزيه مى كنند . هر اسمى از اسما الهى اسم يك صفت خاص است مثل " عليم " كه خدا را به صفت خاص علم ياد مى كنيم يا " رحيم " كه خدا را به صفت خاص رحمت ياد مى كنيم يا " قدير " كه خدا را به صفت خاص قدرت ياد مى كنيم .

ولى كلمه " الله " اسم يك صفت خاص نيست بلكه " الله " يعنى آن ذاتى كه هر صفتى كه صفت كمال است و هر اسمى كه " اسم حسنى " شمرده شود[ در بر دارد] . درواقع " الله " اسم جامع است اسمى است كه اجمال همه آن اسمهاست و آن اسمهاى ديگر همه تفصيل اين يك اسم هستند .

معناى تسبيح موجودات

همه ماسوا همه مخلوقات تسبيح گو و تنزيه گوى او هستند . راجع به اين مطلب مكرر در اوائل سوره هاى ديگر بحث كرده ايم كه آيا مقصود از تسبيح آن چيزى است كه فلاسفه آن را " تسبيح تكوينى " مى نامند و به اصطلاح " زبان حال " مقصود است و نه زبان واقعى و يا قرآن امر بالاترى را مى گويد ؟