6 ـ اعمال هوشمندي متخصصانه در طليعه کار

ممکن است انسان متخصّص، حرفه اي را بپذيرد، ليکن در برخي از کارها از توجه به تخصّص خود غفلت کند.

لازم است هر کاري از ورودي نقشه، معيار، الگو و اندازه بگذرد تا شاهين تخصّص، جلوي افزايش بيجا يا کاهش بي مورد کار را بگيرد؛ چنان که حضرت علي بن ابي طالب عليه السّلام مي فرمايد: نخست اندازه بگير، آن گاه برش بده؛ ابتدا بينديش، سپس بگو؛ اول روشن و آگاه شو، آن گاه کار کن: «قدّر ثم اقطع و فکّر ثم انطق و تبين ثم اعمل» .1

از اين رهگذر معلوم مي شود که چرا قرآن کريم بر جامعيـت هر کارگزار نسبت به بينش علمي و تخصّصي او از يک سو و گرايش عملي و تعهّدي وي از سوي ديگر، اصرار دارد و در داستان صدارت و وزارت حضرت يوسف صدّيق عليه السّلام در تصدّي شؤون اقتصادي منطقه وسيع مصر، در دوران خشکسالي و تورم اقتصادي، چنين مي فرمايد: قال اجعلني علي خزائن الارض إنّي حفيظٌ عليمٌ؛ 2 يعني تصدّي کار، نگهداري و تأمين اصول اقتصادي، مرهون تعهّد عملي کارگزار است تا چيزي ضايع نشود و نيز مديون تخصّص علمي اوست تا جاهلانه بودجه به هدر نرود.

گفتني است: توجه به دو عنصر اصيل لازم است:

1 ـ تلاش در توليد و کوشش در عرضه کالاي مورد نياز جامعه؛ نه تلاش در مصرف.

2 ـ قناعت در مصرف؛ نه قناعت در توليد؛ زيرا تلاش در مصرف و قناعت در توليد، پسنديده نيست.

7 ـ خلاقيت در کار

گوهر کار، بلکه کار گوهرين، هماهنگي کامل بين سنّت و صنعت و هم آوايي بين

1. شرح غررالحکم، ج 4، ص 506.

2. سوره يوسف، آيه 55.