همان طور كه انسان قلبى دارد كه حيات و فعاليت همه اعضا به وسيله آن تأمين ميشود، جامعه بشرى نيز احتياج به قلبى دارد كه بر ظاهر و باطن او حكومت كند و او«ولىّ الله» خواهد بود. در زمان پيامبر (ص)
ولايت الهى از آن خود پيامبر و بعد از حضرت رسول (ص) از آن خليفه اوست كه حجت خدا بر خلق است؛ 1 اين خليفه وحجت را پيامبر به مردم معرفى ميكند.
جامعه شناسان، در بررسى جامعه شناسانه دين، يكى از كاركردهاى دين يا فوايد آن را همبستگى اجتماعى ميدانند.
«رابرتسون اسميت» ادعا ميكند: دين دو كاركرد دارد: يكى تنظيم رفتار فردى براى خير همگان و ديگرى برانگيختن احساس اشتراك و وحدت اجتماعى. ازاين رو، مناسك دينى، بيان تكرارى وحدت و كاركردهايى است كه اشتراك اجتماعى را تحكيم ميبخشد.2
«دوركيم» نيز يكى از جامعه شناسانى است كه كاركرد دين را همبستگى ميداند و ميگويد: مناسك دين براى كاركرد درست زندگى اخلاقى ما، به همان اندازه ضرورىاند كه خوراك براى نگه داشتن زندگى جسمانى ما ضرورت دارد؛ زيرا از
1 . تلخيص المحصل، ص 364 . 2 . جامعه شناسى دين ملكم هميلتون، ترجمه محسن ثلاثى، ص170