نشانه هاي نفوذ شيطان در عقل انسان

ائمه شيعه عليهم السّلام و پيشوايان الهي، نشانه هاي نفوذ شيطان در انسان را بيان کردند تا انسان با

ديدن اين نشانه ها خود را بشناسد و در صدد اصلاح برآيد؛ نشانه هاي ياد شده عبارتند از:

1 ـ خودپسندي و عجب

علي عليه السّلام فرمود: «إعجاب المرء بنفسه دليل علي ضعف عقله» ؛ 1 انسان خود پسند، ضعيف العقل است و اگر کسي دچار خودپسندي شد، شيطان در عاقله او نفوذ کرده است. لذا، در تشخيص حق و باطل، مبتلا به سستي و ضعف علمي است.

2 ـ پند ديگران و فراموشي خود

خداوند در قرآن به واعظان غيرمتّعظ مي فرمايد: شما ديگران را نصيحت و آنان را به برّ و نيکي دعوت مي کنيد؛ اما خودتان را فراموش مي کنيد؛ مگر عاقل نيستيد: أتأمرون النّاس بالبرّ و تنسون أنفسکم و أنتم تتلون الکتاب أفلا تعقلون؛ 2 يعني اگر قبح اين کار را نمي فهميد، معلوم مي شود از بُعد عقل نظري قاصريد و اگر از زشتي آن آگاهيد، ولي در عزم بر ترک چنين کار ناروايي ضعيفيد، معلوم مي شود از لحاظ عقل عملي ناتوانيد.

3 ـ شادماني از تملّق انسان جاهل

علي عليه السّلام فرمود: «ليس بعاقل من انزعج من قول الزور فيه و لا بحيکم من رضي بثناء الجاهل عليه» ؛ 3 کسي که از گفتار ناروا منزوي شود و مسؤوليت اجتماعي و رسالت تبليغي و تعليمي لازم خود را رها کند، خردمند نيست؛ چنان که کسي که از تملّق جاهل خوشش بيايد، حکيم نيست؛ کسي که مدح پذير و ستايش پسند باشد، حکيم نيست. بنابراين، انسان اگر بخواهد عقلش منبع اثباتي دين باشد، بايد آن را صاف و پاک نگه دارد و آلوده ننمايد.

1. اصول کافي، ج 1، ص 27.

2. سوره بقره، آيه 44.

3. اصول کافي، ج 1، ص 50.