نبايد تجاوز كرد و كينه و دشمنى موجب نمى شود كه مسلمانان در جهاد، عدالت را ترك گويند و به اعمال ضد انسانى آلوده شوند:
در آيـه ديـگـر بـه صـراحـت از رفـتـار بـه عـدالت سـخـن مـى گـويـد و نـبـايـد تـحت تاءثير عوامل بازدارنده قرار گيرد.
(يـَااءَيُّهـَا الَّذِيـنَ اَّمـَنـُوا كـُونـُوا قـَوَّامِينَ لِلّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَاَّنُ قَوْمٍ عَلَى اءَلا تَعْدِلُوا إِعْدِلُوا هُوَ اءَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ).(135)
دشمنى با گروهى ، شما را به گناه و ترك عدالت نكشاند! عدالت كنيد، كه به پرهيزگارى نزديكتر است و از [معصيت ] خدا بپرهيزيد كه از آنچه انجام مى دهيد، باخبر است .
طبيعت جنگ كشتار و تخريب است . امّا هنر آن است كه در اين ميدان به اصـول و ارزش هـاى انـسـانـى و الهـى احـتـرام گـذاشـتـه شـود. از ايـن رو جهاد اسلامى راهى را برگزيده كه به حفاظت از ارزش هاى انسانى ، الهى منتهى شود. يعنى حفاظت و دفاع از شرافت و كرامت انسانى ، عهد و پيمان ، محيط زيست و...
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله هرگاه فرماندهى را به جنگ اعزام مى فرمود، او و يارانش را در پيش خود مى نشاند و بدانان توصيه مى فرمود:
(سـيـرُوا بـِسـْمِ اللّهِ وَ بـِاللّهِ وَ فـى سَبيلِ اللّهِ وَ عَلى مِلَّةِ رَسُولِ اللّهِ لا تَغْلُوا وَلا تُمَّثِلوُا ولاتـَغـْدِروُا وَلا تـَقـْتـُلوُا شـَيخا فانيا وَلا صَبيّا وَلا اِمْراءَةً وَلاتَقطَعُوا شَجَرا اِلاّ اَنْ تَضْطَرُّوا اِلَيـه ا، وَايــُّمـا رَجـُلٍ مـِنْ اَدْنـَى المـُسلِمينِ اَو اَفضَلُهُمْ نَظَرَ اِلى اَحَدٍ مِنَ المُشرِكينَ فَهُوَ جارٍ حَتّى يـَسـْمـَعَ كـَلامَ اللّه ، فَاِن تَبِعَكُم فَاءَخُوكُمْ فِى الدّينَ ،وَاءِنْ اَبى فَاءَبلِغُوُهُ مَاءمَنَهُ وَاَسْتَعينوُا بَاللّهِ)
بـه نـام خـدا و در راه خـدا و ديـن رسـول خدا حركت كنيد. خيانت نورزيد، مثله نكنيد، پيمان نشكنيد، پـيـران فـرتـوت و كـودكـان و زنان را از دم تيغ نگذرانيد تا ناچار نشده ايد، درختان را قطع نـكنيد و [مزارع را به آتش نكشيد] و هر كس از مسلمانان اگر چه فردى عادى باشد، به يكى از كـفـّار امـان داد تـا كـلام خدا را بشنود، امان او را محترم بشماريد. پس ، اگر اسلام را پذيرفت ، برادر دينى شماست وگرنه او را به محلّ خويش بازگردانيد و از خداوند يارى بجوييد.
جهاد نه تنها در اسلام بلكه در تمامى اديان الهى از جايگاهى والا برخوردار است . جهاد منحصر بـه ديـن اسـلام نـيـسـت ، بـلكـه جـهاد و مبارزه با ستمگران و طاغوتيان و دنياپرستان در راءس بـرنـامـه همه پيامبران بوده است .(136) با نگاهى گذرا به قرآن و حديث مى توان دريـافـت كه آيات و روايات بيشمارى پيرامون جهاد آمده است . در كتاب هاى فقه و حديث ، (باب الحـرب والقـتـل ) [فـصـل جـنـگ و كـشـتـار] مـوجـود نـيـسـت ، بـلكـه عـنـوان بـحـث ، (جـهـاد فـى سبيل اللّه ) است . و اين نشان از تقدس جهاد دارد.
جـهـاد چـكـاد اسـلام و كـليـد بهشت است و در سايه جهاد، يكتاپرستى ، نماز، روزه و... جاودان مى ماند.
در قـرآن آيـاتـى بـسيار درباره عظمت و جايگاه رفيع جهاد در ميان عبادات به چشم مى خورد كه به برخى از آن ها اشاره مى كنيم :
روزى شـيـبـه و عـبـاس ، از افـتـخـارات خـويـش سـخـن مـى گفتند. على (ع )از كنار آنان گذشت و پـرسـيد: (به چه افتخار مى كنيد؟ عباس گفت : (فضيلتى دارم كه احدى ندارد و آن آبرسانى به حجّاج خانه خداست . شيبه گفت : (من تعميركننده مسجدالحرام [كليددار] هستم . على (ع )فرمود: بـا ايـن كـه از شـمـا حيا مى كنم . بايد بگويم با اين سنّ كم ، افتخارى دارم كه شما نداريد.) پرسيدند: (كدام افتخار؟!) فرمود: