تنگ . معيشت ضنك : عيش تنگ . گذران سخت . (ومن اعرض عن ذكرى فانّ له معيشة ضنكا) . (طه:124)
بخيل . (وما هو على الغيب بضنين) ; پيغمبر در مورد اخبار غيبيه بخيل نيست وهر چه از خداوند به وى برسد
بى كم وكاست به مردم مى رساند . (تكوير:24)
اميرالمؤمنين (ع) : «من ضنّ بعرضه فليدع المراء» : هر كه به آبروى خويش بخيل بود بايستى جدال ونزاع را
رها كند . (نهج: حكمت362)
جِ ضاحكة . چهار دندان كه از پس نيش بود . دندانهائى كه وقت خنديدن ظاهر شوند .
جِ ضارب . عروق ضوارب : شرائين .
روشنائى . پرتو . ج: اضواء . مرحوم شيخ مقداد در شرح نهج البلاغه گفته كه ضوء آن روشنائى است كه در وجود
خود شىء باشد واز چيز ديگرى اكتساب ننموده باشد مانند آتش وخورشيد بخلاف نور كه آن روشنائى مكتسب از
چيز ديگر است همچون ماه كه از خورشيد نور ميگيرد لذا در قرآن آمده (جعل الشمس ضياء والقمر نورا) .
(بحار:90/106)
بانگ كردن .
بى پستان وبى شير بودن زن .
شبيه .
روشنائى . (من اله غير الله يأتيكم بضياء افلا تسمعون) . (قصص:71)
شيخ على ملقّب به ضياء الدين فرزند آخوند محمد كبير ، اراكى ، مشهور به «آقا ضياء عراقى» (
1278 ـ 1361 هـ.
ق
1861 ـ 1942 م.) فقيه بزرگ امامى ، در سلطان آباد اراك زاده شد . مقدمات علوم را در زادگاهش ، نزد پدر وچند
تن ديگر از فضلاى آن ديار فرا گرفت . در طلب دانش ابتدا به اصفهان وسرانجام به نجف رفت ودر مجلس درس
آقا سيد محمد فشاركى حاضر شد . پس از وى نزد حاج ميرزا حسين خليلى ، آخوند ملامحمد كاظم خراسانى ، سيد
محمد كاظم يزدى وشيخ الشريعه اصفهانى درس خواند . آقا ضياء از آغاز تحصيل به هوشمندى ونبوغ شناخته شد
وبه زودى به وسعت اطلاعات وعمق نظريات نيز شهرت يافت وبدين جهات مورد احترام استادان خود گشت . وى از
شاگردان فاضل آخوند ملامحمد كاظم شناخته مى شد ودر ميان مدرسان «سطح» در دوران خويش مقامى والا داشت
. پس از وفات آخوند (1329 ق/1911 م) حوزه درس خارج تشكيل داد وبه ويژه به عنوان استاد مسلم اصول واز مجدّدان
اين علم به شمار آمد . بسيارى از شاگردان آخوند در مجلس درس وى حضور مى يافتند . آقا ضياء در همين
دوران مرجعيّت يافت .
وى به سعه صدر معروف بود ومجلس درس او نه فقط به علت گستردگى وعمق دانش بلكه به سبب امكان بحث واظهار
نظر آزاد در آن ، شهرت بسيار داشت به ويژه از آن رو كه مدرّسان بزرگ معاصر وى كمتر مجال بحث ومناقشه
به شاگردان خويش مى دادند . آقا ضياء متجاوز از 30 سال مجلس درس پرجمعيتى را با گشاده رويى اداره كرد
ومحبوبيت بسيار به دست آورد . صدها نفر از طلاّب فاضل در محضر وى دانش آموختند وبه درجه اجتهاد
رسيدند . شاگردان مشهور وى عبارتند از : سيد محمدتقى خوانسارى ، سيد عبدالهادى شيرازى ، آقاميرزا حسن
بجنوردى ، سيدابوالقاسم خويى ، سيد على كاشانى يثربى ، سيد محسن حكيم ، شيخ عبدالنبى عراقى ، شيخ
محمد تقى آملى ، شيخ محمد تقى بروجردى ، شيخ على محمد بروجردى ، ميرزا هاشم آملى ، سيد يحيى يزدى . عده