مى كرد . وى را ديوان شعرى است . در بغداد به سال 160 متولد و به سال 210 در همين شهر درگذشت . با موسى بن
عيسى عباسى ازدواج نمود . داستان عشق او با جعفر برمكى ريشه تاريخى ندارد ، كه تنها در كتب رمان آمده
است . (اعلام زركلى)
خلفاى بنى عباس.
به «بنى عباس» رجوع شود.
درشت و ستبر شدن . ثقل و گرانى .
ملوك حمير كه در اسلام نيز بر ملك خود ابقاء شدند . (لسان العرب)
بن رعبى اسدى از خواص اصحاب اميرالمؤمنين على (ع) بوده ورواياتى از آن حضرت نقل نموده كه از آن جمله
است حديث معروف بحديث عبايه كه شيعه وسنى آن را نقل كرده اند.
شريك قاضى وعبداللّه بن حماد گويند: ماهنگام مرض موت اعمش ببالين وى حاضر بوديم وعلماى شهر مانند
ابن شبرمه وابن ابى ليلى وابوحنفيه نيز حضور داشتند. ابوحنيفه به اعمش گفت: اى ابو محمد از خدا بترس
وبخود رحم كن چه امروز آخرين روز از ايام دنيا ونخستين روز از روزهاى آخرت تو ميباشد ودر مورد
احاديثى كه در باره على (ع) ميگفتى توبه كن. اعمش گفت: مثل كدام حديث؟ ابو حنيفه گفت: مانند حديث عبايه
اسدى كه در آن آمده: على قسيم جهنم است. اعمش گفت: مرا بنشانيد وتكيه ام دهيد سپس گفت: قسم به آنكه
بازگشت خلايق بسوى او است كه حديث كرد مرا موسى بن طريف امام بنى اسد واو از عبايه اسدى كه از على (ع)
شنيدم ميگفت منم قسيم جهنم كه به آن بگويم: اين دوست من است او را رها ساز واين دشمن من او را برگير.
وحديث كرد مرا ابوالمتوكل ناجى در عهد حكومت حجاج از ابوسعيد خدرى كه پيغمبر (ص) فرمود: چون روز قيامت
شود خداوند من وعلى را فرمان دهد كه بر كنار صراط بنشينيم وبما بفرمايد: هر كرا كه بمن مؤمن بوده وشما
را دوست ميداشته به بهشت ، و هر كس كه منكر من بوده وشما را دشمن ميداشته بدوزخ بريد.
وحديث كرد مرا ابووائل و او از ابن عباس كه پيغمبر (ص) فرمود: چون روز قيامت شود خداوند بعلى بفرمايد:سهم بهشت وسهم جهنم را بده. پس وى بدوزخ گويد: اين دشمن من است او را برگير واين دوست من است او را رها
ساز.
در اين حال ابوحنيفه عباى خويش بسر كشيد وگفت: تا ابومحمد بالاتر از اين نگفته از نزد او برخيزيد.
(بحار /39/203)
بار. ج : اعباء: «فلما القت السحاب برك بوانيها، وبعاع ما استقلّت به من العبء المحمول عليها اخرج به
من هوامد الارض النبات ...» (نهج : خطبه 89). «الم يكونوا اثقل الخلايق اعباء»؟! . (نهج:خطبه 190)
كارى كردن كه فايده وهدف از آن نامعلوم باشد. بى هوده. (افحسبتم انما خلقناكم عبثا وانّكم الينا لا
ترجعون)پنداشتيد كه شما را بيهوده آفريديم ودگر بسوى ما باز نميگرديد؟! (مؤمنون 115) «ولم يرسل
الانبياء لعبا ، و لم ينزل الكتب للعباد عبثا» . (نهج : حكمت 75)
عبث در نماز، به «بازى» رجوع شود.
بنده . برده . خلاف حُرّ . ج : عبدون و عَبيد و اَعبُد و عِباد و عُبدان و عَبَدة .
ـ عبد مدبر :برده ايست كه مولايش به شرط مرگ خود و بعد از آن آزادش كرده باشد به جمله «انت حر ، بعد وفاتى» يا «اذا
مت فانت حر او عتيق او معتق» (شرايع :
207 ـ 208) و چنين عبدى به مرگ مولايش آزاد مى شود .
ـ عبد مكاتب :