گويد : به حضرت صادق (ع) عرض كردم : حدّ همسايه تا كجا است ؟ فرمود : تا چهل خانه از هر سوى . امام صادق (ع) فرمود : بر همسايگان شخص مصيبت زده شايسته است كه تا سه روز غذاى خانه او وواردين بر او را تأمين نمايند .
در رساله الحقوق امام سجّاد (ع) آمده كه: حق همسايه آن است كه در غياب وى متعلقات او را نگهدارى وحفاظت كنى ودر حضور وى را گرامى دارى ودر هر دو حال يار ومددكار او باشى وهيچگاه در جستجوى اسرار او نباشى ودر صدد نباشى كه بر عيوبش آگاه گردى واگر احياناً بر عيبى از عيوب او مطلع شدى بر آن عيب دژى استوار وپرده اى ستبر باش چنانكه اگر سر نيزه ها به دنبال كشف آن عيب باشند ، بدان نرسند . ودزدانه سخن او را گوش مده ، در سختيها وى را تنها مگذار ، در نعمت بر او رشك مبر ، لغزشها وخطاهايش را ناديده گير وچون درباره تو جهالت كند ، حلم وبردبارى خويش را از او دريغ مدار ... وبالاخره بزرگمنشانه با وى معاشرت كن .
از حضرت رسول (ص) روايت است كه فرمود : پناه مى برم به خدا از همسايه بد در خانه اى كه مقر دائمى آدمى بود كه وى چشمش به تو دوخته وفكرش متوجه تو باشد ، اگر تو را در وضعى خوب ومطلوب بيند رنجور گردد واگر در وضع بدى بيند ، شاد ومسرور شود . در حديث ديگر فرمود : هرگز نبوده وتا قيامت نخواهد بود مؤمنى جز اينكه همسايه اى داشته باشد كه وى را آزار دهد . لقمان به فرزند خود ناتان گفت : من سنگهاى گران وآهن وهر بار سنگين وزن را به دوش كشيده ام ولى بارى گرانتر از همسايه بد نديده ام . از اميرالمؤمنين(ع) رسيده كه همسايه مسجد ، چهل خانه است از چهار سوى آن . (بحار:74/151 و 75/153 و 81/269 و 74/ 17 ـ 152 و 67/226 و 13/413 و 84/3)
هر يك از زن وشوهر . (ومن آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجاً لتسكنوا اليها وجعل بينكم مودّة ورحمة ان فى ذلك لآيات لقوم يتفكرون) : باز يكى از نشانه هاى وجود خداوند (ى حكيم ومدبر) آنكه براى شما از جنس خودتان جفتهائى بيافريد كه در بر آنها آرامش يافته با هم انس گيريد وميان شما رأفت ومهر وعطوفت بر قرار ساخت ، كه در اين امر نشانه هائى است انديشمندان را . (روم : 21) روايات درباره همسر وحق دو همسر بر يكديگر ووظيفه آنها با يكديگر فراوان است كه برخى از آنها ذيل واژه «حق» وبرخى تحت عنوان «همسردارى» وبخشى ذيل واژه «زن» در اين كتاب ذكر شده واينك چند حديث در اين باره :از حضرت رسول (ص) روايت شده كه فرمود : اگر من كسى را مى گفتم كه جز خدا را سجده كند زن را مى گفتم كه شوى خود را سجده نمايد ; به جهت حقى كه شوهر ، بر زن خود دارد ، سوگند به آنكه جان محمد به دست اوست كه زن حق خداى خود را ادا نكند جز اينكه حق شوهرش را بطور كامل اداء نمايد حتى (در آن حد تسليم وى باشد كه) اگر زن بر شتر سوار شود وشوهر از او بخواهد كه خود را در اختيارش نهد نبايد سر بتابد . (كنزالعمال : حديث 44776) اميرالمؤمنين (ع) فرمود : همسر دمساز ، خود يك آسايش است . (غررالحكم) ; از حضرت رسول (ص) روايت شده : مردى كه براى رضاى خدا در برابر اخلاق بد همسرش شكيبائى پيشه كند ، خداوند در ازاء هر بار كه صبر كرده به اندازه ثواب صبر ايوب ، به وى پاداش دهد ، واما كيفر چنان زن بد اخلاق ، اين باشد كه در ازاء هر شب وروز بد اخلاقيش به اندازه ريگ بيابان گناه بر او بنويسد واگر بر اين حال بميرد وشوهر را راضى نسازد روز قيامت با منافقان محشور گردد ودر قعر دوزخ جاى داشته باشد .
از امام كاظم (ع) روايت شده كه جمعى بر حضرت باقر (ع) وارد شدند ; ديدند حضرت (به حنا يا وسمه) خضاب نموده است . سبب پرسيدند . حضرت فرمود : من مردى مى باشم كه به زنان علاقه دارم ; از اين جهت خود را براى آنها آراسته مى سازم . (بحار : 7/213 و 46/298)
از جمله امورى كه شايسته است آدمى به شدت بدان اهتمام ورزد وبه دقت در آن بنگرد ، مسئله انتخاب همسر است ، كه هم مرد وهم زن درباره صفات وخصوصيات اخلاقى وويژگيهاى خانوادگى شريك مادام العمر زندگى خويش را تحت بررسى وتحقيق كامل قرار دهد ، مبادا از اين راه ، دين ودنيا ونسل ونژاد خويش را به تباهى