ماند.
در دوران قابوس وپس از آن، ديگر آثاري از قبيل ظلم وستم واسلام ستيزي‌مرداويج واحيانا برادرش وشمگير را نمي‌بينيم بلكه در اين زمان، آنها به عنوان‌حامي اسلام وعالمان مسلمان وچهره‌هاي فرهيخته، شناخته شده‌اند. گفتني است‌كه اين تقليدي بود از آنچه سامانيان در خراسان وبويهيان در بغداد وري واصفهان‌داشتند. متني از شمس المعالي مانده كه با اظهار رضايت از ابوبكر وعمر، از عثمان‌انتقاد مي‌كند كه «زي‌ِ نسك» را به «زينه المُلْك» تبديل كرد. اين نشان مي‌دهد كه اوسني بوده اما بسان ساير اهل سنت، تعصبي در دفاع بيهوده از سياست‌هاي عثمان‌نداشته است.
امارت زياريان در طبرستان وگرگان، بعدها توسط منوچهر فرزند قابوس وپس‌از وي توسط انوشيروان فرزند او (م 435) وبرادرش دارا ملقب به اسكندر دنبال شد.بيش‌تر اين ايام، آنها يا در جنگ با غزنويان بودند ويا در پناه آنها روزگار رامي‌گذراندند.
پس از درگذشت دارا، فرزندش كيكاووس ملقب به عنصرالمعالي كه‌كودكي را درغزنين در دربار غزنويان گذرانده بود، به امارت رسيد. وي مؤلف كتاب معروف‌قابوسنامه است كه به سال 475 هجري تأليف شد واز آثار با ارزش ادبي واخلاقي درزبان فارسي است. كيكاوس در اين كتاب، نصايحي به فرزندش گيلانشاه دارد كه‌ضمن آن، آداب بهتر زيستن را در بعد فردي، اجتماعي و سياسي آن به وي‌مي‌آموزد. او از نثري زيبا در بيان نصايح بهره برده وضمن آن داستان‌هاي دلكشي‌در زمينه‌هاي مختلف ارايه مي‌دهد. برخي از ابواب اين كتاب عبارتند از: درشناختن ايزد تعالي، در يادكردن پندهاي نوشين روان، در مزاح كردن، در عشق‌ورزيدن، در كارزار كردن، در آيين دوست‌گرفتن، در آيين وشرط وزارت‌وسپهسالاري، در علم نجوم، در آيين جوانمرد پيشگي.
از آثار تاريخي برجاي مانده از دوران زياري، گنبد قابوس يا كاوس است كه‌مقبره قابوس فرزند وشمگير است كه به سال 403 هجري به قتل رسيد. شهر گنبدنيز به يادگار همين مقبره بزرگ، اين نام را حفظ كرده است.