گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد

ضد شيعى اش در سال 400 ه . ق بر اثر خوابى كه ديده بود به توسط حاكم نيشابور بقعه مشهد را تعمير كرد و پس از زمانى نزديك به يك قرن و نيم در زمان پادشاهى سلطان سنجر و وزارت خواجه نظام الملك شخصى به نام شرف الدين ابوطاهر قمى كه از طرف حكومت سلجوقيان عامل مرو بود بقعه را تجديد بنا نمود ( 1 ) . در سال 809 ه . ق شاهرخ گوركانى به مشهد آمد و سادات و متوليان بقعه را انعام و اكرام كرد ( 2 ) و چندى پس از آن همسر او گوهرشاد آغا مسجد جامع معروف مشهد را كه به نام خود او مسجد گوهرشاد ناميده مى شود در مجاورت آن زيارتگاه بنا نهاد و خود شاهرخ نيز در همان اول به تزيين حرم پرداخت ( 3 ) . بارى بر اثر همين عامل مذهبى و معنوى و شايد هم عوامل ديگر از قبيل استعداد خاك و وفور نعمت تدريجا مشهد رو به وسعت نهاد و با اين كه در نزديكى شهر معروف و با عظمت طوس قرار داشت كه به گفته اين بطوطه : از بزرگترين مراكز خراسان بوده است ( 4 ) در ظرف چند قرن به صورت شهر مهمى درآمد . بطورى كه ابن بطوطه - كه در سال 734 ه . ق از آن بازديد كرده - آن را شهرى بزرگ و پرجمعيت معرفى مى كند . ( 5 ) بدين تقريب مى توان اطمينان داشت كه گفته ياقوت ( متوفى به سال

1 ـ مطلع الشمس ج 2 ص 51 .

2 ـ مطلع الشمس ج 2 ص 284 .

3 ـ مطلع الشمس ج 2 ص 15 .

4 ـ ترجمه رحله ابن بطوطه - محمد على موحد چاپ 1337 ص 395 .

5 ـ ترجمه رحله ابن بطوطه ص 395 .