شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره)

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

نسخه متنی -صفحه : 145/ 68
نمايش فراداده

را نـمـى دانـد چـه مـقـدار پول بدهد... و به چه حسابى واريز كند، يا كجا بفرستد؟ جـواب ـ اجـنـاس بـرداشـتـى را ضـامـن اسـت . بـايـد عـيـن يـا قـيـمـت آن را بـه بـيـت المال برگرداند.(324)

4 ـ اسـتـفـتـاى نخست وزير از محضر امام (ره)  پيرامون تاءخير انداختن اقامه نماز جماعت در بعضى از شعب بانك ها، ادارات و كارخانه ها:

بسمه تعالى

مـحـضـر مبارك بنيانگذار جمهورى اسلامى ايران حضرت آية الله العظمى امام خمينى مدّظلّه العالى بـعـد از درود و سـلام بـى پـايـان ، از آنجا كه در بعضى از شعب بانك ها و ادارات انجام فـريـضـه نـمـاز به صورت جماعت به هنگام وقت فضيلت موجب سوء استفاده و يا اضرار به بيت المال مى گردد، لذا سؤ الات زير در اين رابطه مطرح است :

1 ـ درصـورتـى كـه نـمـاز جـمـاعـت در اول وقـت بـاعـث اُفت توليد يك كارخانه شود و يا اخـتـلالى در امـر تـوليـد بـه وجـود آورد. آيـا مـسـؤ ول كارخانه مى تواند از كاركنان بخواهد، تا نماز را بعد از اتمام كار بخوانند؟

2 ـ اگر از بخشنامه دولت مبنى بر اقامه نماز جماعت ، در شعبه اى از بانك ها و يا ادارات سوء استفاده شود و كار مردم تعطيل گردد، آيا مى توان اقامه نماز را به اتمام وقت ادارى كه حدود ساعت دو بعد از ظهر است محوّل كرد؟

3 ـ آيـا دولت مـجـاز اسـت كـه در صـورت مـشـاهـده اضـرار بـه بـيـت المـال و يـا وهـن حـيـثـيت جمهورى اسلامى به علت سوء استفاده عدّه اى ، به صورت موردى نماز جماعت را در اوّل وقت ملغى نمايد؟ پاسخ امام (ره) به استفتاى نخست وزير:

جـواب

1 ـ بـايـد نـمـاز را بـعـد از اتمام كار بخوانند و اگر كارخانه دولتى است ، مسؤ ول هم نمى تواند اجازه دهد.

جواب

2 ـ لازم است پس از وقت ادارى نماز بخوانند.

جواب

3 ـ دولت مى تواند، بلكه در صورت مذكور لازم است الغا كند.(325)

قوانين و مقرّرات دولتى

در هر جامعه اى يك سلسله قوانين و مقررات مخصوصى وجود دارد كه تمام افراد جامعه ملزم به رعايت آن هستند. نيازمندى به قانون كه ناشى از نيازمندى به زندگى اجتماعى است ، همواره در زندگى بشر وجود دارد. اين نياز تا آنجاست كه حتى وحشى ترين اقوام تاريخ نـيـز، در زنـدگـى خـود از قـوانـيـن ويـژه اى برخوردار و سخت به آن پايبند بودند. امام خمينى (ره)  مى فرمايد:

در تـاريـخ هـسـت كـه چـنـگـيـز با آن طبع وحشى گرى و صحرايى كه داشته است ، با آن خـونـريـزى هـايـى كـه كـرده است تابع يك قانون بوده است كه به آن قانون مى گفتند (يـاسـانـامـه بـزرگ) و مـغـول ، چـنـگـيـز و سـايـر مـغـول تخلّف از آن قانون نمى كردند، حتى تعبير اين بوده است كه احترام آن قانون پيش مـغـول مثل احترام قرآن در صدر اسلام پيش مسلمين بوده است ، تخلّف از آن قانون مطابق با مرگ بوده است .(326)

ضرورت رعايت قانون

امام خمينى (ره) حكومت اسلام را، حكومت مبتنى بر قانون الهى و دولت اسلامى را نيز مجرى همان قانون مى دانست و مى فرمود:

در اسـلام يـك قـانـون اسـت و آن قـانـون الهـى حـكمفرماست . يك چيز است و آن حكم خدا، همه اجراى اين حكم را مى كنند. پيغمبر اكرم مجرى احكام خداست ، امام مجرى احكام خداست ، دولت اسلامى مجرى احكام خداست . خودشان چيزى ندارند از خودشان ، همه اجراى دستورات خداى تبارك و تعالى را مى كنند.(327) براساس چنين بينشى ، حضرت امام (ره) رعايت مقرراتى را كه دولت اسلامى تعيين نموده ، ضرورى و تخلف آن را جايز نمى داند و مى فرمايد:

اگـر چـنـانچه يك كسى تخلّف كرد از مقررات دولت ، اين غير اسلامى است ... بايد دولت بـا قـدرت ، آن