احترام به مقرّرات - شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره) نسخه متنی

كـسـى كـه تـخلف مى كند از آن چيزهايى كه دولت براى حفظ نظام دولت قـرار داده اسـت ، آن هـا را بـا
قـدرت جـلويـش را بگيرد... بريدن درخت هاى كشور را و به تـبـاهـى كـشـيـدن جـنگل ها را، اين غير
اسلامى است ، بايد جلويش گرفته بشود. تخلّف از مـقـررات خيابان ها و رفت و آمدها، اين غير اسلامى است
، بايد جلويش را بگيريد. اگر يك كـسـى اعـتـنـايـى بـه چـراغ سـرخ نـكـرد. ايـن غـيـر اسـلامـى
عـمـل كـرده و اين را بايد تعقيبش كرد و به دست دادگاه سپردش ... كليه امور مربوط به نظام ، اين اسلام
است و اگر يك چيزى تخلف از نظام كرد، اين برخلاف است و جلوگيرى لازم است .(328)

احترام به مقرّرات

حـضـرت امـام (ره) در پـرتـو ايمان خالص و راستين خويش ، علاوه بر التزام شديد به عبادت ها و آداب
الهى ، به رعايت مقررات و تقيّد به قوانين عمومى نيز سخت پايبند بود. ايشان هرگز خود را از ديگر
شهروندان كشور اسلامى مستثنا نمى دانست . هر چند مقرّرات و قـوانـيـن مـربـوط بـه نـظـام اسـلامـى
هـمـه از مـقـام ولايـتـش مـشـروعـيـت مـى يافت ، با اين حال ، خود ملتزم ترين و مقيدترين فرد، نسبت
به رعايت آنها بود.

امـام راحـل (ره) رعـايـت مـقررات دولت اسلامى را بر همگان واجب مى دانست و تخلّف از آن را جـايـز
نـمـى شـمرد. وى در صحنه عمل به گفته هاى خود، بيش از ديگران ، پيشتاز بود. يكى از شاگردان ايشان در
اين باره مى گويد:

ايـن جـانـب ، بـه عـنـوان يـكـى از خـدمـتـگـزارانـى كـه سـال هـا در دفـتـر امـام بـودم ، بـه
جـراءت مى توانم بگويم كه حتى در محدوده زندگى شـخـصـى حـضـرت امـام نـيـز هيچ گونه تخطّى از
مقرّرات دولت اسلامى نديدم . از باب مـثـال فـيش هاى صورت حساب هاى مربوط به آب و برق ، تلفن و ماليات
نوسازى و... به مجرّد وصول ، در اوّلين فرصت پرداخت مى شد. [امام (ره) ] هرگز اجازه نمى دادند كه
مـنـسـوبان به بيت و دفترشان نيز قدمى خارج از حيطه مقرّرات و ضوابط دولت اسلامى بردارند.(329)
گـاهـى لازم مـى شـد وجـوهـاتـى كـه مـقـلّدان ايـشـان در خارج از كشور مى فرستادند، به ريال تبديل
شود. در اين صورت امر داير بود بين اينكه اين وجوهات به بانك مركزى و نرخ دولتى و يا به صورت آزاد
فروخته شود. حضرت امام (ره)  مى فرمود:

از آقـاى مـوسـوى [نـخـسـت وزيـر وقـت ] سـؤ ال كـنـيـد، درصـورتـى كـه از نـظـر دولت اشكال نداشته
باشد، آزاد فروخته شود.(330)
تـقـيّد و التزام امام راحل (ره) به قوانين و مقررات منطقى ، تنها به مقررات نظام اسلامى منحصر نمى
شد، بلكه ايشان در رژيم پهلوى نيز به خاطر رعايت مصالح عمومى جامعه و حـفـظ بـيـت المـال مـشـابـه
ايـن روش را داشـت . بـه عـنـوان مـثـال بـه هنگام عبور از عرض يكى از خيابان ها (ظاهراً در شهر همدان)
به خاطر اينكه از بـلوار وسـط خـيـابـان كه چمن كارى شده بود، عبور نكند مسافت زيادى را طى كرد، تا
از تقاطع عبور كند و مجبور نباشد، حتى يك قدم روى چمن ها بگذارد.)(331)
حضرت امام (ره) به هر كشورى كه وارد مى شد به قوانين و مقررات اجتماعى مربوط به آن احـتـرام مـى
گـذاشـت . بـراى مـثـال طـبـق قـوانـين كشور فرانسه ذبح حيوان در خارج از كـشـتـارگـاه بـه خـاطر
رعايت مسائل بهداشتى ممنوع است . هنگامى كه امام از چنين قانونى مطّلع شد، فرمود:

چـون تخلّف از قانون حكومت شده است از اين گوشت [گوسفندى كه در خارج از كشتارگاه ذبح شده است ] نمى
خورم .(332)

مقرّرات دولتى در فتاواى امام (ره)

امام خمينى (ره) در مورد مسائلى كه به نحوى به دولت اسلامى مربوط مى شود، مقرّرات نـظـام را مـلاك
قـرار داده ، توصيه مى كرد كه همه كارها بايد براساس مقررات باشد و كـارهـاى خـلاف مـقـرّرات را
حـرام مـى دانـسـت . در زيـر بـه بـيـان بـعـضـى از فتاواى امام راحل (ره)  در زمينه رعايت مقررات
دولتى مى پردازيم :

1 ـ خدمت سربازى

1 ـ آيا رفتن به سربازى براى ، مشمولينى كه مشكلاتى دارند از نظر شرعى لازم است ؟