شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره)

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

نسخه متنی -صفحه : 145/ 77
نمايش فراداده

هاى خود بنشينند و قفلى بر در خانه هاى خود بزنند و بيرون نيايند) خـنـثـى كـرده ، انـديشه ناب توحيدى را در اين زمينه ارائه مى فرمود كه : (اين چه حرف غـلطـى اسـت كـه بـه اسـلام نسبت مى دهند. صدر اسلام زن ها توى لشكر هم بودند. توى ميدان هاى جنگ هم مى رفتند).(379) براين اساس حضرت امام (ره) ، حضور زنان را در صحنه هاى گوناگون اجتماعى ، سياسى ، فرهنگى و... امرى مجاز و حتى ضرورى مى دانست و از حقوق اسلامى آنان دفاع مى كرد.

اينك به نقل پاره اى از نظرات آن امام راحل (ره)  در اين زمينه مى پردازيم .

آزادى

مـفـهـوم (آزادى زن) در فـرهـنـگ غرب و به تبع آن رژيم پهلوى اين بود كه زن كرامت ، شـرافـت و حيثيت انسانى خود را از دست بدهد و به صورت يك شى ء و كالا درآيد و ملعبه دسـت مـنـحرفان قرار گيرد، منظور آن ها از آزادى زن ، آزادى حيوانىِ وارداتى و استعمارى بـود كـه زن در رفـتـن بـه مـراكز فساد آزاد باشد، آزاد باشد كه هر طور خواست خود را بَزَك كرده ، به خيابان ها بيايد و خود را در معرض چشمان ناپاك ظاهر سازد و جوانان را به تباهى بكشاند. چنان كه امام راحل (ره)  فرمود:

آن آزادى كـه آن هـا مى خواستند براى مملكت ما... آن آزادى است كه هم جوان هاى پسر ما را و هـم جـوان هاى دختر ما را به تباهى مى كشد. آن آزادى را آن ها مى خواهند كه من از اين تعبير مى كنم به آزادى وارداتى ـ آزادى استعمارى ؛ يعنى يك آزادى كه در ممالكى كه مى خواهند وابسته به غير باشند، اين آزادى ها را سوغات مى آورند.)(380) ولى آزادى در مـنـطـق حـضـرت امـام (ره)  عـبارت از واقعيت مقدّسى است كه آزادى انسانى نام دارد. در سـايـه ايـن آزادى ، زن از شـخـصـيـت واقـعـى و كـرامت انسانى برخوردار است ؛ حق انـتـخـاب سـرنـوشـت خود را دارد، مى تواند در فعاليت هاى اجتماعى ، سياسى و فرهنگى شـركـت كند، طرح بدهد و...

زنان جامعه ما در زمان طاغوت از چنين حقى محروم بوده اند. امام (ره)  مى فرمايد:

در ايـن پـنـجـاه سال كه من شاهد قضايا بودم ، آزادى واقعى مفيد براى جامعه مسلوب بود، هـيـچ نـداشـتـيـم ؛ يـعـنـى زن هـا آزاد نـبـودنـد كـه راجـع بـه مـسـائل جـامـعه فعاليت بكنند، يا حرف بزنند، راجع به گرفتارى ملّت به دست شرق و غرب ، هيچ آزادى نبود.(381) در انـديـشـه حـضرت امام (ره) (اسلام با آزادى زن نه تنها موافق است ، بلكه خود پايه گـذار آزادى زن در تـمـام ابعاد وجودى اوست .)(382)، اسلام هيچ گاه با آزادى زن بـه مفهوم واقعى مخالف نبوده است ، بلكه (به عكس ، اسلام با مفهوم (زن شى ء شده) و بـه عـنـوان (شـى ء) مـخـالفـت كـرده اسـت و شرافت و حيثيت وى را به وى بازداده است) (383) و (زن ها نبايد ملعبه دست جوان هاى هرزه بشوند، زن ها نبايد مقام خودشان را مـنـحـط كـنـنـد و خـداى نـخواسته بَزَك كرده بيرون بيايند و در انظار مردم فاسد قرار بگيرند).(384)

حقوق اجتماعى

يكى از كارهاى مهم حضرت امام (ره) به عنوان رهبر و مرجع دينى در مورد مساءله زنان اين بـود كـه بـراى زنـان حـق مـشـاركـت در فـعـاليـت هـاى اجـتـمـاعـى قائل بود و در مقام عمل نيز نسبت به آن پافشارى مى كرد. ايشان برخلاف عقيده بعضى ، زن را بـه مـحـيـط خـانـه مـنـحـصـر نمى دانست و بر اين باور بود كه زن در فعاليت هاى اجتماعى و حتى كارهاى كليدى و دولتى توانايى دارد و در اين باره مى فرمود:

ـ در نـظـام اسـلامـى زن هـمـان حـقـوقـى را دارد كـه مـرد دارد؛ حـق تحصيل ، حق كار، حق مالكيت ، حق راءى دادن ، حق راءى گرفتن . در تمام جهاتى كه مرد حق دارد، زن هم حق دارد، ليكن آنچه مفسده مى آفريند حرام است .(385) ـ چـرا بـا درس خـوانـدن زن مـخالف باشيم ؟ چرا با كاركردن او مخالف باشيم ؟ چرا زن نـتـوانـد كـارهـاى دولتـى انجام دهد؟ چرا با مسافرت كردن زن مخالفيم ؟ زن چون مرد در تمام اين ها آزاد است . زن هرگز با مرد فرقى ندارد. آرى در اسلام زن بايد حجاب داشته باشد.(386) ـ از رفـتـن آنـان بـه دانـشگاه و ادارات و... به هيچ وجه جلوگيرى نمى شود. از چيزى كه جلوگيرى مى شود فساد اخلاقى است كه زن و مرد نسبت به آن مساوى هستند و براى هر دو حرام است .(387) چنان كه ملاحظه مى شود در انديشه حضرت امام (ره)  مشاركت زنان در فعاليت هاى اجتماعى بـه حـفـظ عـفـت