اندیشه سیاسی فیض کاشانی

علی خالقی

نسخه متنی -صفحه : 148/ 55
نمايش فراداده

‌ «الدنيا مزرعة الآخره»؛ يعنى حفظ دنيا نيز به تَبَع حفظ آخرت براى انسان ضرورى است، چرا كه وسيله‏اى براى رسيدن به آخرت است.

و آنچه از حيات دنيوى انسان‏ها متعلق به آخرت آنهاست دو چيز است: نفوس و اموال. بنابراين در همه شرايع، حفظ حيات و اموال و معرفت انسان به خدا، ضرورى است، به‏طورىكه به اعتقاد فيض كاشانى، مىتوان گفت ضرورت حفظ اين سه چيز در ميان همه ملل مورد اتفاق‏نظر است؛ پس قابل قبول نيست كه خداى متعال پيامبرانى را مبعوث كرده باشد تا امور دينى و دنيايى مردم را اصلاح كنند، ولى آن‏ها مردم را به كارى وادارند كه آنان را از معرفت الهى بازداشته و به هلاكت نفس و اموال آن‏ها بينجامد.1

نتيجه اين‏كه براى رساندن انسان به كمال و سعادت دنيوى و اخروى، حاكمان و عاملان سياست شرعى در جامعه اسلامى بايد نيازهاى مادى (حفظ اموال و انفس) و معنوى (شناخت خود و خدا) آن‏ها را فراهم سازند و لازمه اين كار، آن است كه آن‏ها قوانين و قواعدى را به اذن الهى و براساس وحى آسمانى، براى تنظيم روابط مالى، اجتماعى، سياسى و... انسان‏ها وضع نموده و آنان را به رعايت اين قوانين ملزم سازند و بر اجراى عادلانه آن نظارت داشته باشند؛ بنابراين، وظايف و اختيارات حاكمان اسلامى را به‏منظور اصلاح دنيا و آخرت انسان‏ها مىتوان در سه زمينه مورد بررسى قرار داد:

1. تبيين احكام و قوانين الهي

يكى از وظايف اساسى حاكمان اسلامى تبيين شرع و قانون الهى براي

1. علم‏اليقين، ج 1، صص 346 و 347.