6 ـ عزّت دنيا و آخرت

پيامبر(ص ) فرمود:

(مَنْ عَف ا عَنْ مَظْلَمَةٍ اَبْدَلَهُ اللّ هُ بِه ا عِزّاً فِى الدُّنْي ا وَالاْ خِرَةِ) (87)

هـر كـه از لغـزشـى درگـذرد، خـداوند به سبب اين گذشت ، عزّت دنيا و آخرت را به او عطا مىكنند.

7 ـ رهايى از عذاب دوزخ

حضرت على (ع ) عفو را موجب نجات از عذاب جهنّم دانسته است :

(اَلْعَفْوُ مَعَ الْقُدْرَةِ جُنَّةٌ مِنْ عَذ ابِ اللّ هِ سُبْح انَهُ) (88)

گذشت هنگام توانايى ، سپرى در برابر عذاب خداوند است .

8 ـ پاداش بسيار

امام على (ع ) پاداش انسان به گذشت را غير قابل سنجش مى داند و مى فرمايد:

(شَيْئَانِ لا يُوزَنُ ثَو ابُهُم ا؛ اَلْعَفْوُ وَالْعَدْلُ) (89)

پاداش دو چيز را نمى توان سنجيد؛ گذشت و عدالت .

رعايت حقوق ديگران

مؤ من ، تنها در برابر خدا مسؤ ول است و همه كارهايش با وزنه اخلاص سنجيده مى شود و بس وهـرگـز نـبـايـد كمترين كارى را براى غير خدا انجام دهد. در مرحله اجراى فرمان خدا و مرزبندىقـانون و جداسازى راه از بيراهه و پرهيز از ظلم و بيهوده كارى ، رعايت حقوقى كه خدا و خرد ـكـه خـود مـعـيـارى الهى است ـ تعيين مى كنند الزامى است . اين حقوق به سه دسته : حقّ الله ، حقّالنـفـس و حـق الناس تقسيم مى شود و با توجه به اينكه عنوان درس به قسم سوّم اشاره دارد،بحث را پيرامون حق الناس پى مى گيريم :

اهميّت اداى حقوق مردم

هـيـچ خـردمندى در لزوم رعايت حقوق ديگران ، ترديد نمى كند و بى شك ، پرداخت حقوق مردم درهمه زمينه ها و به شكل عام و فراگير، از اصول شريعت اسلامى است و در سخنان رهبران اسلامبا تعابير نغز و بلندى مورد تاءكيد قرار گرفته است ، از آن جمله :

1 ـ ركن دين است

پرداخت حقوق مردم ، با تديّن ، رابطه اى مستقيم دارد، مؤ من حتماً بايد حقوق مردم را مراعات كند،در غـيـر ايـن صورت يا ايمانش دروغين است و يا در حدّ پايينى قرار دارد؛ امام صادق (ع ) در اينباره مى فرمايد:

(اَلُْمحَمَّدِيَّةُ السَّمْحَةُ اِق امُ الصَّلا ةِ وَ اي ت اءُ الزَّك اةِ وَ صِي امُ شَهْرِ رَمَض انَ وَ حَجُّ الْبَيْتِ وَالطّاعَةُ لِلاِْمامِ وَ اَد اءُ حُقُوقِ الْمُؤْمِنِ...) (90)

ديـن مـحـمـّدىِ آسـان ، عـبارت است از: بر پا داشتن نماز، دادن زكات ، روزه ماه رمضان ، حجّ خانهخدا، اطاعت از امام و اداى حقوق مؤ من .

2 ـ زمينه حقّ اللّه

عظمت و اهميت مراعات حقوق مردم زمينه ساز اداى حقّالله است و در سخن امير مؤ منان (ع )، آمده است :

(جـَعـَلَ اللّ هُ سـُبـْح انَهُ حُقُوقَ عِب ادِهِ مُقَدَّمَةً لِحُقُوقِهِ؛ فَمَنْ ق امَ بِحُقُوقِ عِب ادِاللّ هِ ك انَ ذ لِكَمُؤَدِّياً اِلَى الْقِي امِ بِحُقُوقِ اللّ هِ) (91)

خداوند سبحان ، حقوق بندگانش را مقدمه حقوق خويش ، قرار داده است ؛ هر كس به [رعايت ] حقوقبندگان خدا قيام كند، چنين كارى به رعايت حقوق الهى منجر مى گردد.

3 ـ برترين عبادت است

پيشواى ششم مى فرمايد:

(م ا عُبِدَاللّ هُ بِشَىْءٍ اَفْضَلَ مِنْ اَد اءِ حَقِّ الْمُؤْمِنِ) (92)

خداوند، با چيزى برتر از اداى حق مؤ من ، پرستش نشده است .