پيشگفتار
دعا و زيارت، دو بال براى پرواز آدميان به سوى كمال مطلق و رسيدن به قرب الهى است. هر انسانى براى دستيابى به اخلاق اسلامى، و پالايش روح خود از تيرگىِ گناه و معصيت و وسوسههاى شيطانى وتقويت اراده ونيروى تفكر در خويشتن، نياز به دعا و نيايش و مناجات با حق تعالى دارد; از اين رو بخش عظيمى از تعاليم پيامبران، به خصوص رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم(عليهم السلام) را دعا و نيايش تشكيل مىدهد. آن عزيزان با توجه به شناخت و معرفت وسيعى كه نسبت به خداوند، و شناختى كه از انسان و نيازهاى انسانها دارند، حقايق دل و روح و نيازهاى آدميان را در زمينههاى گوناگون، با زبان دعا بيان داشتهاند.
رسول خدا(صلى الله عليه وآله) دعا را سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمانها و زمين دانسته و فرموده است: «الدّعاء سلاح المؤمن، وعمود الدين و نور السماوات والأرض»
خداوند نيز در قرآن اين بشارت را به بندگان خودداده است كه اگر او را با اخلاص بخوانند دعاهايشان را مستجاب مىگرداند:
}وإذا سألَكَ عبادي عنّي فإنّي قريبٌ أجيبُ دعوة الداعِ اذا دعان فليستجيبوا لي وليؤمنوا بي لعلّهم يَرشُدُون{
و هنگامى كه بندگان من از تو درباره من مىپرسند،بگو: مننزديكم، دعاى دعاكننده رابههنگامى كهمرا مىخواند پاسخ مىگويم، پس بايد دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان بياورند، باشد كه به حقيقت راه يابند».
زيارت نيز در اسلام و به خصوص در فرهنگ تشيّع، جايگاه والا و ويژهاى دارد. از يك سو معصومان(عليهم السلام) براى زيارت ارزش قائل شده و از سوى ديگر زائران را گرامى و ارجمند مىشمارند، هم «مزارها» اهمّيت و اعتبار خاصّى دارند و هم مَزورها (زيارت شوندگان) مورد تكريم و احترام فراوانند و در نتيجه زائران ميهمانان مائده معنوى اولياى خدا هستند و با زيارت اين شايستگى را خواهند يافت كه مورد عنايت و توجّه پروردگار و معصومان(عليهم السلام) قرار گيرند.
البته هر دعاو درخواستى از خداوند يكتا، مطلوب شارع مقدّس است ليكن ثواب و فضيلت دعاها و زيارتهاى رسيده از معصومان(عليهم السلام) به مراتب بيشتر و بالاتر است. از اين رو در دعاها و زيارتهايى كه از پيشوايان دينى نقل شده، در صورت صحّت سند و مدرك، مىتوان آنها را به قصد ورود خواند و اگر چنين اعتمادى وجود نداشت، نبايد آنها را به معصوم نسبت داد بلكه بايد به اميد درك ثواب و رسيدن به پاداش الهى خواند.
همچنين هر دعا و زيارت و يا عملى كه براى زمان يا مكان خاصّى وارد شده، اگر در غير آن بخواهد خوانده شود، لازم است به قصد رجاء و رسيدن به ثواب و پاداش الهى قرائت شود. لازم به ذكر است كه با توجّه به شرايط كنونى، چون برخى از نكات مطرح شده در زيارات امكان عمل ندارد لذا در اين كتاب از ذكر آن خوددارى شده است.
خداوند براى حاجيان و زائران خانه خدا و حرم نبوى و ائمه بقيع(عليهم السلام) شرايط زمانى و مكانى را جهت استجابت دعا فراهم ساخته است. لذا ما در اين كتاب تلاش كردهايم تا زيارات مربوط به مدينه منوّره و برخى از ادعيه مورد نياز زائران كه معمولا در اين گونه اماكن خوانده مىشود در اختيار زائران محترم قرار دهيم، طبيعى است كسانى كه مايل به استفاده از ادعيه و زيارات بيشترى باشند به كتاب ادعيه و آداب حرمين مراجعه خواهند فرمود. اميد است اين اثر مورد استفاده واقع شده، همگان از آن بهرهمند گردند.