اخلاق در قرآن کریم جلد 1

1- اين تفسير را فخر رازى به عنوان اولين احتمال در معنى آيه، ذكر كرده است (تفسير فخر رازى، جلد 14، صفحه 144); جمعى ديگر نيز آن را از ابن عباس نقل كرده اند. 2- اين تفسير در مجمع البيان و تفسير الحديد در ذيل آيه بالا مورد بحث قرار گرفته است. 3- وسائل الشيعه، جلد 14، صفحه 19، حديث 7 - بحارالانوار، جلد 100، صفحه 232، حديث 10. 4- نورالثقلين، جلد اول، صفحه 541. 5- سوره زخرف، آيات 36 و37 و 38 . 6- سوره صافات، آيات 51 تا57 . 7- سوره فرقان، آيات 27 و 28 و29. 8- براى نقيض از ماده قيض معانى مختلفى نقل كرده اند; بعضى آن را به معنى تسبيب و بعضى به معنى تقدير و بركندن وبعضى مانند راغب به معنى مسلط ساختن مى دانند چرا كه قيض به معنى پوست سفيدى است كه روى تخم مرغ را گرفته (و آن را احاطه كرده است ) 9- سوره زخرف، آيه 39 . 10- سوره صافات، آيات 50 تا53 . 11- اصول كافى، جلد 2، ص 375 باب مجالسة اهل المعاصى، حديث 3. 12- همان مدرك 13- كتاب صفات الشيعه صدوق (طبق نقل بحار، ج 71، ص 197 ) 14- و 15- و16- غررالحكم 17- بحارالانوار، ج 71، صفحه 188. 18- همان مدرك، ص 189. 19- نهج البلاغه، وصيت على(ع) به امام حسن(ع) (نامه 31) 20- صفات الشيعه صدوق، طبق نقل بحار، ج 71، صفحه 197. (21- خصال (مطابق نقل بحار، ج 71، ص 195) 22- بحار الانوار، جلد 1، صفحه 224. 23- تفسير فخر راز ى و تفسير مراغى، ذيل آيه مورد بحث. 24- بايد توجه داشت كفل اگر بدون تشديد باشد به معنى به عهده گرفتن سرپرستى و كفالت است، و اگر به صورت ثلاثى مزيد (كفل با تشديد) استعمال شود، به معنى انتخاب كفيل براى ديگرى است، و طبق تعبير بالا، خداوند زكريا را براى كفالت مريم برگزيد (بنابراين كفل در اينجا دو مفعول گرفته، يكى ضمير هاء كه به مريم بر مى گردد، و دوم زكريا) 25- به نور الثقلين جلد 1، صحفه 331 مراجعه شود. 26- نور الثقلين، جلد 5، صفحه 372. 27- غررالحكم 28- غررالحكم 29- نهج البلاغه 30- لئالى الاخبار 31- وسائل الشيعه، جلد 14، صحفه 53 - 54 . 32- تفسير مجمع البيان، ذيل آيه 30، سوره روم. 33- كنز العمال، حديث 45192. 34- به كتاب وسائل الشيعه، جلد 15، صحفه 122 تا 132 مراجعه شود. 35- كنز العمال، حديث 45411. 36- بحار، جلد71، صحفه 6 (جوامع الحقوق ) 37- غرر الحكم. 38- نهج البلاغه، خطبه 192 (خطبه قاصعه) 39- غرر الحكم . 40- و 41- غررالحكم 42- اصول كافى، جلد2، صفحه 237. 43- همان مدرك، صفحه 68،حديث 4. 44- غرر الحكم. 45- نهج البلاغه، خطبه 147. 46- غرر الحكم. 47- تحف العقول، صفحه 21. 48- غرر الحكم. 49- و 50- و 51- غررالحكم 52- نهج البلاغة، كلمات قصار، شماره 70. 53- بحار الانوار، جلد 75، صفحه 368. 54- بعضى از مفسران گفته اند: براثر رابطه نزديكى كه ميان قلب و صورت انسان است، هنگامى كه روح و قلب انسان مملو از شادمانى مى شود (خون شفاف به طرف صورت حركت مى كند) و صورت نورانى و روشن و پر فروغ مى گردد
; و هنگامى كه غم و اندوه بر روح انسان مسلط مى گردد (جريان گردش خون شفاف در صورت كم مى شود و) صورت زرد و تيره مى گردد; و به (همين دليل اين دو پديده به عنوان نشانه هاى سرور و شادمانى، و اندوه و غم شناخته مى شود. (تفسير روح المعانى، ذيل آيه مورد بحث 55- تفسير روح المعانى، جلد 14، صفحه 154، ذيل آيه مورد بحث . 56- علاقه مندان مى توانند به تفسير نمونه، جلد 11، ذيل آيه 58، سوره نحل مراجعه كنند. 57- بحار الانوار، جلد73، صفحه 66. 58- كنز العمال، حديث 43079، جلد 15، صفحه 780. 59- نهج البلاغه، نامه 53 . 60- سوره نمل، آيه 4 . 61- سوره انعام، آيه 137 . 62- تفسير فى ظلال ، جلد6، صفحه 675. 63- نورالثقلين ، جلد4، صفحه 351، حديث 30. 64- سوره احزاب، آيه 53 . 65- اصول كافى، جلد 2، صفحه 273، حديث 20 . 66- بحار الانوار، جلد 74، صفحه 232. 67- كنز العمال، حديث 28722. 68- بحارالانوار، جلد46، صفحه 99. 69- نهج البلاغه، نامه 31. 70- بحار، جلد6، صفحه 30. 71- كنزالعمال، حديث 10، صفحه 79. 72- غرر الحكم، شماره 3837. 73- بحار، جلد69،صفحه 121 و جلد 91، صفحه 133. 74- بحار، جلد 91، صفحه 142. 75- به تفسير نمونه، جلد 14، ذيل آيه 51 مؤمنون مراجعه شود. 76- روح البيان ، جلد6، صفحه 88. 77- تفسير اثنى عشرى ، جلد9، صفحه 145. 78- بحار، جلد 90، صفحه 373. 79- همان مدرك، صفحه 372. 80- بحارالانوار، جلد 90، صفحه 305. 81- نقل از كتاب سخنان على(ع) از مدينه تا كربلا، صفحه 232. 82- سفينة البحار، جلد1، ماده اكل. 83- وسائل الشيعه، جلد17، صفحه 25، باب 12. 84- همان مدرك، صفحه 12. 85- فروغ كافى، جلد6، صفحه 312. (دراج پرنده اى است شبيه به كبك كه گوشت لذيدى دارد ) 86- تفسير برهان، جلد1، ذيل آيه 3، سوره مائده، ص 434. و مستدرك، جلد16، صفحه 163. 87- كافى، جلد6، صفحه 351، حديث 4. 88- همان مدرك، صفحه 354، حديث 11. 89- همان مدرك، صفحه 357، حديث 4. 90- بحار، جلد 74،صفحه 182. 91- بحار الانوار، جلد63، صفحه 294. 92- سفينة البحار، ماده شرك ، و مروج الذهب، جلد3، صفحه 310.