سیاست های پولی در بانکداری بدون ربا، بررسی فقهی- اقتصادی نسخه متنی

تهذيب التهذيب : 6, 422, تهذيب الكمال : 18, 410, تاريخ بغداد: 10, 389, المنتظم : 6, 39.

435- 436- صحيح بخارى : 2, 22, باب الخروج الى المعلى بغير منبر.

437- تهذيب التهذيب : 6, 422, تهذيب الكمال : 18, 410, تاريخ بغداد: 10, 389, المنتظم : 6, 39.

438- البداية والنهاية : 9, 94.

439- همان : 9, 67.

440- صحيح بخارى : 1, 140.

441- صحيح بخارى : 1, 166, باب فضل صلاة الفجر فى جماعة , فتح البارى : 2, 109.

442- تهذيب الكمال : 9, 154, شرح حال رجاء بن حيوة .

443- البداية والنهاية : 9, 68.

444- الطبقات الكبرى : 4, 149.

445- حجرات / 9.

446- الاصابة : 2, 349, به نقل از مجاهد.

447- الطبقات الكبرى : 4, 144, سير اعلام النبلاء: 3, 213.

448- الشعر والشعراء ابن قتيبة : 392.

449- كتاب الاموال : 412.

450- بقره : 207.

451- شرح ابن ابى الحديد: 4, 73.

452- شرح ابن ابى الحديد: 4, 59.

453- در اين باره بحث تعادل و تراجيح در كتب اصولى شيعه را بنگريد.

454- سنن دارمى : 1, 136, صحيح بخارى : 1, 27, حجية السنة : 463 و 464.

455- صحيح مسلم : 3, 1210 / 80, كتاب المساقات باب الصرف و بيع الذهب .

456- حلية الاولياء: 3, 366, البداية والنهاية : 9, 345.

457- شرح ابن ابى الحديد: 4, 63, المعرفة والرجال بسيوى (ف .

277 ه ق ), شرح حال ابوهريره .

458- نصائح الكافية : 89, شرح ابن ابى الحديد: 11, 46.

459- شيخ المضيرة : 202, به نقل از تاريخ عبده : 2, 347.

460- ضحى الاسلام : 2, 128 و 129.

461- فتح البارى : 1, 4.

462- در جـاى خـود تـوضـيـح خواهيم داد كه از نظر پيروان مكتب وضوى با مسح , شستن سوم
اعضاى وضوچه حكمى دارد.

463- مـسند احمد: 5, 342.

يكى از نمونه هاى ننگ آور تعصب و وابستگى به حكومت در اينجا آن
اسـت كـه در مـصنف عبدالرزاق : (2, 63) اين متن را تفسير داده و وضو را به شستن سر و صورت
روايت كرده اند.

اماحقيقت مساءله بر هيچ اهل تحقيقى پوشيده نيست , چرا كه وضو با شستن سر و
پا يعنى به همان شيوه حكومت نيازى به ترس و پنهانكارى ندارد.

464- شرح معانى الاثار: 1, 35 / 160.

465- در آيـنده اين مساءله را نقد و بررسى خواهيم كرد كه گفته اند عمر بن خطاب در وضو پاى
خويش رامى شست .

466- عمدة القارى : 2, 240, باب موجب الوضوء.

467- تفسير القرآن العظيم : 2, 45.

468- حاشية الشهاب على البيضاوى : 3, 221.

469- روح المعانى : 6, 74.

470- او برادرزاده عبداللّه بن زيد بن عاصم مازنى انصارى , راوى حديث وضو است .

471- شـرح مـعـانـى الاثـار: 1, 35 / 162.

عـروه هـمـان ابـن زبـيـر است كه در سطور آينده بدو
خواهيم پرداخت .

472- اسد الغابة : 1, 217.

473- الاصابة : 1, 185.

474- نيل الاوطار: 1, 210.

475- كنز العمال : 9, 429 / 26822.

476- كنز العمال : 9, 476 / 27042.

477- الاعتبار فى الناسخ و المنسوخ من الاثار: 1, 61.

478- تفسير طبرى : 6, 86.

479- نيل الاوطار: 1, 209, سنن ابى داوود: 1, 41 / 160.

480- اسد الغابة : 1, 140, مسند احمد: 4, 8 و 9 و 10, كنز العمال : 9, 476 / 27041.

481- تهذيب الاحكام : 1, 65 , من لا يحضره الفقيه : 1, 30.

482- الاستيعاب : 1, 120.

483- سنن ابن ماجه : 1, 156/460 , و همانند آن در تفسير طبرى .

484- شرح معانى الاثار: 1, 35/161.

485- الدر المنثور: 2, 262.

486- سنن ابى داوود: 1, 227/858 , سنن دارمى : 1, 305.

487- سنن نسائى : 2, 225 , سنن ابن ماجه : 1, 156/460.

488- المستدرك : 1, 241.

489- عمدة القارى : 2, 240.

490- شرح معانى الاثار: 1, 35/162.

491- المصنف , عبدالرزاق : 1, 21 , المصنف ابن ابى شيبه : 1, 31/9.

492- مـجـمـوع آنـچه در اينجا درباره هشام مى خوانيد منقول است از تهذيب الكمال : 30, 238 ـ
241.

493- تهذيب الكمال : 6, 96.

494- سير اعلام النبلاء: 4, 588.

495- تهذيب الكمال : 6, 104.

496- سير اعلام النبلاء: 4, 588.

497- تحفة الاحوذى : 359.

498- الاحتجاج : 171.

499- امالى مفيد: 77.

500- المصنف : 1, 30, باب 17, حديث 2.

501- مائده / 6.

502- المصنف : 1, 18/53.

503- احكام القرآن جصاص : 2, 345.

504- تهذيب الكمال : 6, 124.

505- سير اعلام النبلاء: 4, 584.

506- تهذيب الكمال : 20, 19.

507- احكام القرآن جصاص : 2, 345.

508- الطبقات الكبرى : 6, 275.

509- موسوعة فقه ابراهيم النخعى : محمد رواس قلعه چى , 1, 139.

510- الطبقات الكبرى : 6, 279.

511- تهذيب التهذيب : 10, 314 , الجرح و التعديل : 2, 144 و 145.

512- ميزان الاعتدال : 1, 75.

513- البداية و النهاية : 8, 113.

514- همان .

515- تهذيب التهذيب : 7, 177 , موسوعة ابراهيم النخعى : 1, 163.

516- المصنف : 1, 20 , كنز العمال : 9, 434.

517- المغنى : 1, 117 , كنز العمال : 9, 473/27024.

518- همان : 9, 473/20726.

519- الطبقات الكبرى : 6, 274.

520- الدرالمنثور: 2, 262 , المصنف : 1, 30/7 , تفسير طبرى : 6, 82.

521- تفسير طبرى : 6, 83.

522- همان : 6, 82.

523- المصنف : عبدالرزاق , 1, 19/ 56.

524- تفسير طبرى : 6, 73 و 74.

525- حلية الاولياء: 4, 325.

526- همان : 4, 320.

527- القرطين : ابن مطرف كنانى : 1, 158, به نقل از آن در البيان : خوئى , 537.

528- تفسير طبرى : 6, 83.

529- تفسير طبرى : 6, 82 , المصنف : عبدالرزاق , 1, 19/55.

530- تفسير قرطبى : 6, 92.

531- التفسير الكبير: 11, 161.

532- تفسير طبرى : 6, 73.

533- مائده / 6.

534- المصنف : عبدالرزاق , 1, 18/53.

535- همان : 1, 19/54.

536- احكام القرآن : 2, 345.

537- الفقيه و المتفقه : 1, 76.

538- تفسير ابن كثير: 2, 119 , تفسير قرطبى : 6, 221 , تفسير طبرى : 6, 186 , الكشاف : 1, 649.

539- مائده / 55.

540- تفسير طبرى : 22, 7 و 8 , تفسير قرطبى : 14, 182 ـ 184 , المعارف : 258.

541- كافى : 3, 25/4.

542- همان : 3, 25/5.

543- التهذيب 1 : 56/158 , الاستبصار 1 : 57/168.

544- التهذيب : 1, 75/190.

545- الكافى : 3, 24/3.

546- الكافى : 3, 24/1 , التهذيب : 1, 55/157.

547- المصنف عبدالرزاق : 1, 20/58.

548- شرح معانى الاثار: 1, 41/220.

549- المصنف : 1, 25/78.

550- المصنف : 1, 25/78.

551- مقاتل الطالبيين : 466 و 467.

552- مسند الامام زيد: 88 , احمد, ابوداوود و ابن ماجه نيز همانند اين متن را روايت كرده اند.

553- مسند الام زيد: 88.

554- مسند احمد: 5 / 315.

555- تاريخ المدينة : 4, 1158.

556- البداية و النهاية : 9, 187.

557- صحيح بخارى : 1, 141.

558- تهذيب الاحكام : 2, 39/123 , الاستبصار: 1, 276/1003.

559- تـهـذيـب الاحـكـام : 2, 24/68 و 26/73, الاسـتـبـصار: 1, 246/881 , من لا يحضره الفقيه :
1,139/647.

560- مسند احمد: 1, 221 و 283 , شرح معانى الاثار: 1, 160/ 966 و 967 , صحيح بخارى : 1,143 و
147 , الموطاء: 1, 144/4 , سنن ابى داوود: 2, 6/1210 , صحيح مسلم : 1, 489/49 و490/54 و 491 و
492/57 و 58.

561- صحيح بخارى : 1, 144 , الموطاء: 1, 4/2.

562- صحيح بخارى : 1, 144 و 145.

563- مقاتل الطالبيين : 617.

564- مقاتل الطالبيين : 468.

565- مسند الامام زيد: 74.

566- التفسير الكبير: 11, 163.

567- همان : 11, 164.

568- مقاتل الطالبيين : 443 و 447 ـ نقل اختصار.

569- مسند الامام زيد: 83.

570- الامام الصادق و المذاهب الاربعة : 1, 276.

571- هـمـچـنين ر.

ك : سيرة الجليه : 2, 98 , مناظرات فى الشريعة الاسلامية : عبدالمجيد تركى :
284 ,مجله تراثنا: شماره 32, ص 324 , المسترشد: 517.

572- من لا يحضره الفقيه : 1, 187/890 , به نقل از آن در وسائل الشيعه : 5, 418/6973.

573- مقاتل الطالبيين : 335 ـ 413.

574- مسند الامام زيد: 149.

575- مسند احمد: 4, 37 شرح معانى الاثار: 1, 494/2827 , التلخيص : 112/257.

576- الاصابة : 2, 22.

577- شرح معانى الاثار: 1, 494 /2828.

578- مقاتل الطالبيين : 41 , دررالاحاديث النبوية بالاسانيد اليحيوية : 22 و 93.

579- مقاتل الطالبيين : 219 و 220.

580- ابـن خـلـدون در تـاريـخ خود (1, 589 , فصل 35) درباره امام صادق (ع ) مى گويد: به نقل
صـحيح رسيده است كه او به برخى از خويشاوندان درباره رخدادهايى كه در پيش خواهند داشت
هـشدار مى دادو همان هم كه گفته بود تحقق مى يافت .

او به عمو زاده خود زيد درباره شورش و
سرانجام كشته شدنش هشدار داده بود.

او نيز [به رغم اين هشدار] شورش كرد, و چنان كه معروف
اسـت جوزجان كشته شد.

اگر براى غير اين خاندان كرامت روى مى دهد درباره چنين كسانى چه
مى توان پنداشت كه ازدانش و ميراث نبوت بهره داشته اند و خداوند به عنايت خويش آنان را تبار و
نسبى بزرگوار داده كه شاخسارهاى پاك خود را گواه است .

581- مقاتل الطالبيين : 255 و 256.

582- اقبال الاعمال : 579.

583- الاصابة : 1, 395.

584- عيون اخبار الرضا: 1, 194/1 , و نزديك به همين مضمون در تهذيب تاريخ دمشق : 6, 20.

585- عيون اخبار الرضا(ع ): 1, 195 و 196 / 2 و 4 , مقاتل الطالبيين : 130.

586- جهاد الشيعة : سميره ليثى , 190.

587- مقاتل الطالبيين : 464.

588- همان .

589- مقاتل الطالبيين : 533.

590- همان : 534.

591- همان ص 457.

592- همان : 453.

593- السنن الكبرى : 1, 72.

594- تهذيب الكمال : 20, 386.

595- مـخـتـصـر تـاريـخ دمشق : 17, 236 , سير اعلام النبلا: 4, 392 , طبقات ابن سعد: 5, 216,
حلية الاولياء: 3, 123 , تهذيب الكمال : 20, 390.

596- سنن ترمذى : 1, 26/34.

597- تهذيب الكمال : 21, 107.

598- السنن الكبرى : 1, 56.

599- تهذيب الكمال : 16, 80 , تهذيب التهذيب : 6, 14.

600- الضعفاء, عقيلى : 2, 299 , به نقل از آن در تهذيب الكمال : 16, 80 , تهذيب التهذيب : 6, 14.

601- الكامل : ابن عدى 4, 1447 , تهذيب الكمال : 16, 80 , تهذيب التهذيب : 6, 14.

602- ر.

ك : مقدمه موطا, دكتر محمد حسين كامل .

603- در اين باره به منبع پيشگفته و ديگر كتب شرح حال رجوع كنيد.

604- تاريخ المذاهب الاسلامية : 653.

605- مقاتل الطالبيين : 468.

606- همان : 489.

607- عقيدة الشيعة : 143.

608- ر.

ك : تاريخ المذاهب الاسلامية : 261, به نقل از الانتقاء: ابن عبدالبر, 130.

609- مـسـند الامام زيد: 36, مقدمه مامقانى در تنقيح المقال : (1, 336) در شرح حال حسين بن
حـلوان ازوحيد بهبهانى نقل كرده است كه زيديه در فروع همانند عامه اند.

عبدالحليم جندى هم
در كتاب الامام جعفر الصادق (ع ) (ص 31) چنين سخنى دارد.

610- مسند الامام زيد: 34.

611- مقاتل الطالبيين : 406.

612- من لا يحضره الفقيه : 1, 25/1126 , امالى صدوق : 300/14 , الكافى : 3, 380/6.

613- تهذيب الاحكام : 3, 277/809.

614- من لا يحضره الفقيه : 1, 265/1211.

615- ر.

ك : تاريخ بغداد: 13, 142 و 143.

616- تاريخ بغداد: 9, 292.

617- فليت ظلم بنى مروان دام لناوليت عدل بنى العباس فى النار
618- تاللّه ما فعلت بنى امية فهيم معشـار ما فعلت بنو العباس .

619- آل عمران / 110.

620- توبه / 122.

621- انعام / 153.

622- البداية و النهاية : 10, 157.

623- مقاتل الطالبيين : 239.

624- تاريخ الخلفاء: 267.

625- احزاب / 40.

626- الامـام الـصـادق (ع ) و الـمـذاهـب الاربعة : 1, 53 , به نقل مناقب ابى حنيفه : موفق , 1, 73 ,
جامع اسانيد ابى حنيفه : 1, 222 , تذكرة الحفاظ: 1, 166 و 167.

627- موطاء: مالك , 1 ك , مقدمه .

628- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 1, 440 به نقل از طبقات ابن سعد.

629- تاريخ المذاهب الاسلاميه : 693.

630- جعفر بن محمد سيد الاهل .

631- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 1, 39, به نقل از مطالب السؤول : 2, 55.

632- مقاتل الطالبيين : 319.

633- ر.

ك : الامام مالك : مصطفى شعكه , 133 , از ترتيب المدارك : 30 ـ 33.

634- موقف الخلفاء العباسين من ائمة المذاهب الاربعة : 170.

635- الائمة الاربعة شرباصى : 92 , اسلام بلامذاهب : 415 , الائمة الاربعة : شعكه , 412.

636- مالك بن انس ,: خولى , 371.

637- الامام مالك : ابوزهره : 180 , ترتيب المدارك : 1, 192.

638- تاريخ بغداد: 9, 152 و 153.

639- تحفة الاحوذى : 352.

640- مقاتل الطالبيين : 211 و 212.

641- مناقب آل ابى طالب : ابن شهر آشوب , 4, 220.

642- مقاتل الطالبيين : 192 ـ 194.

643- رعد/ 21.

644- مروج الذهب : 3, 299 , الكامل فى التاريخ : 5, 551.

645- طبقات الفقهاء: ابواسحاق , 68 , تاريخ بغداد: 8, 424 , الاحكام :, ابن حزم , 1, 246.

646- بيشتر مذهبهاى اسلامى بدين نظر گراييده اند.

ر.

ك : الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعه :
1,183.

647- تاريخ بغداد: 8, 425.

648- نساء/60.

649- الشيعه و الحاكمون : 29.

650- الترغيب و الترهيب : 1, 13.

651- المقدمة : 410.

652- الامام ابوحنيفه : 213.

653- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 1, 504.

654- الفهرست : 286.

655- گفته مى شود: مصريان عيب عثمان را مى گفتند.

اما ليث در ميان اين مردم برخاست و از
فضائل عثمان برايشان سخن گفت .

656- مقاتل الطالبيين : 479 و 480.

657- مقاتل الطالبيين : 409 و 410.

658- رجـال كـشـى : 312, شـمـاره 564 , التهذيب : 1, 82/214 , الاستبصار: 1, 71/219 , الوسائل :
1,443.

659- وسائل الشيعه : 1, 405/1052.

660- همان : 1, 411/ 1070 و 1071.

661- همان : 1, 408/ 1060 و 1061 و 1062.

662- همان : 1, 412/ 1071.

663- مستدرك الوسائل : 1, 327.

664- اثرالاحكام المختلف فيها: د.

دبب البغاء, 435, به نقل از ترتيب المدارك : 1/36.

665- وسـائل الـشيعه : 1, 272 / 712, به نقل از تهذيب : 1, 22 / 56 و 45 / 127 , الاستبصار: 1, 88 /
280 و284.

666- التهذيب : 1, 346 / 1015 , الاستبصار: 1, 88 / 283.

667- تفسير عياشى : 1, 243 / 142.

668- مقاتل الطالبيين : 192 و 194.

669- بقره / 14.

670- غافر/ 28.

671- آل عمران / 28.

672- اسـتـاد ثـامر عميدى در كتاب واقع التقية عندالفرق الاسلام من غير الشيعة الاماميه آراى
مسلمانان رادر اين زمينه آورده است .

اين كتاب را بنگريد.

673- گفتنى است سفيان نيز از مخالفان حكومت و به همين دليل از نظرها پنهان بود.

674- مقاتل الطالبيين : 415 و 416.

675- التهذيب : 1, 82/214 , الاستبصار: 1, 71/219 , وسائل الشيعه : 1, 443.

676- تاريخ طبرى : 8, 176, حوادث سال 169.

677- الارشـاد: 2, 227 , المناقب : 4, 288 , الخرائج و الجرائح : 1, 345/26 , اعلام الورى ص 293 ,
بحارالانوار: 48, 38/14 , وسائل الشيعه : 1, 444/1773 , جامع احاديث الشيعه : 2, 291.

678- نشوار المحاضرة : 1, 253.

679- الاعلام : 6, 80.

680- الامامة و السياسة : 2, 150.

681- طبقات الفقهاء,: ابواسحاق شيرازى , 148.

682- وفيات الاعيان : 6, 144.

683- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 2, 11 , به نقل از حجة اللّه البالغة : 1, 151.

684- معجم الادباء: 17, 289 .

685- الـبـدايـة و الـنـهاية 9: 327 , طبقات الحنابلة 1: 282 , آداب الشافعى ص 95 ـ همه به نقل
ازالامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة 2: 244.

686- البداية و النهاية : 10, 53 و 61.

687- اسلام بلا مذاهب : 466.

688- البداية و النهاية : 10, 330.

689- التنبيه و الرد: ملطى , 17.

690- البداية و النهاية 10: 354.

691- مناقب احمد: ابن جوزى , 36.

692- البداية و النهاية : 10, 350.

693- مناقب احمد: 214.

694- البداية و النهاية : 10, 354.

695- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 1, 504 و 505.

696- سنن ابى داوود: 1, 31/124.

697- در كـتـاب الفقه على المذاهب الاربعة : (1, 57) در وضوى حنفيه آمده است : اگر سر را به
هـمـراه صورت بشويد به جاى مسح بسنده مى كند.

همچنين در اين كتاب درباره وضوى مالكيه
آمده است : فرض چهارم مسح همه سر از رستنگاه مو تا گودى پشت سر است .

باعنايت به اين كه
مالكيه برگرفتن آبى جديدبراى مسح را لازم مى دانند و اين را نيز شرط مى كنند كه شخص دست
خود را از رستنگاه مو تا گودى پشت سر بكشد, با اين كار عملا شستن سر انجام مى گيرد.

در ايـن كـتـاب دربـاره وضـوى شـافعيه آمده است : اگر سر را به جاى مسح بشويد او را بسنده
مـى كـنـد, گرچه كه اين كار خلاف اولى است , هم درباره وضوى حنابله آمده است : شستن سر
چـونان كه ديگران نيز گفته اند,به جاى مسح بسنده مى كند مشروط بر اين كه دست بر روى سر
كشيده شود.

البته اين كار, چنان كه مى دانيدمكروه است .

698- المبسوط: 1, 6 ـ 8.

699- الموطاء: 1, 18/1 كتاب الطهاره باب العمل فى الوضوء, حديث 1.

700- بداية المجتهد: 1, 13.

701- احكام القرآن : ابن العربى , 2, 582 ـ 583 ذيل آيه 6 سوره مائده .

702- كتاب الوصايا: ابن العربى , چاپ اعلمى , 143.

703- الام : 1, 31 و 32.

704- و 3 ـ همان : 1, 32.

705- الام : 1, 32.

706- مسند احمد: 1, 67.

707- همان : 1, 67 و 68.

708- همان : 1, 58.

709- همان : 1, 78 و 82 و 103 و 114.

710- آنـچـه درباره وضوى مذاهب آورده شده مستند است به الفقه على المذاهب الاربعة : 1 باب
وضو.

711- كـافـى : 3, 25/4 , مـن لا يحضره الفقيه : 1, 24/74.

روايت امام باقر(ع ) از اميرمؤمنان (ع ) در
كتاب كنز العمال : (9, 448 / 26908) نيز آمده است .

712- الكافى : 3, 25 و 26 / 5 , التهذيب : 1, 76 / 191 و 81 / 211.

713- الكافى : 3, 24/2.

714- التهذيب : 1, 75 / 190.

715- التهذيب : 1, 56/158 , الاستبصار: 1, 57/168 , الكافى : 3, 24/1.

716- التهذيب : 1, 55/157 , الاستبصار: 1, 58/171 , الكافى : 3, 24/1.

717- الكافى : 3, 24/3.

718- الكافى : 3, 24/1 , التهذيب : 1, 55/157.

719- الكافى : 3, 21/3.

720- مرآة العقول : 13, 67.

721- وسائل الشيعة : 1, 387/1.

722- معانى الاخبار: 248 و به نقل از آن در وسائل الشيعة : 1, 440.

723- الكافى : 3, 27/8.

724- همان : 3, 21/2.

725- من لا يحضره الفقيه : 1, 28/88 , به تفسير عياشى : 1, 299/52.

726- الكافى : 3, 29/10 , التهذيب : 1, 55 / 156 , 94/249 , الاستبصار: 1, 63 / 187.

727- الكافى : 3, 25/5 , تفسير عياشى : 1, 298 / 51.

728- دعائم الاسلام : 1, 109.

729- ذكرى الشيعة : 88 به نقل از آن در بحارالانوار: 80, 299.

730- مـن لا يـحـضـره الـفـقيه : 1, 56/212 , الكافى : 3, 30/4 , علل الشرائع : 279/1 , التهذيب : 1,
61/168 ,الاستبصار: 1, 62/186.

731- قرب الاسناد: 162/591.

732- وسائل الشيعه : 1, 418.

733- همان : 1, 422.

موسى جاراللّه در كتاب الوشيعة فى نقد عقائد الشيعه (ص 120) روايتى مخالف اين روايت مى آورد
و الـبته آن را مورد اطمينان نيز نمى خواند, آن روايت چنين است : امام صادق (ع ) مى فرمود: گاه
بـر انـسـان هفتادسال مى گذرد و خداوند از او هيچ نمازى را نمى پذيرد, از آن روى كه بر پاافزار
مـسـح كـرده است , از آن روى كه پاها را نشسته است .

اين روايت تحريفى آشكار از حقيقت است .

الـبـتـه مؤلف به رغم اين در جايى , ديگراز كتاب (ص 141) روايتى موافق با عقايد ما مى آورد و در
هـمـيـن جـا روايتى از تهذيب طوسى نيز يادآورمى شود.

در اين جا همچنين آمده است : شستن و
مسح كردن پا, هر دو, قرآن متواتر است !
734- الكافى : 3, 31/9 , علل الشرائع : 289/2 , التهذيب : 1, 92.

735- الكافى : 3, 29/2 , به نقل از آن در وسائل الشيعه : 1, 404.

736- وسائل الشيعة : 1, 397.

737- من لا يحضره الفقيه : 1, 25/80.

738- التهذيب : 1, 81/212 , الاستبصار: 1, 71/217.

739- التهذيب : 1, 80/210 , الاستبصار: 1, 70/215.

740- التهذيب : 1, 357/1072 , الاستبصار: 1, 69/208.

741- قرب الاسناد: 312 / 1215 , به نقل از آن در وسائل الشيعة : 1, 431.

742- الطرف : 5.

743- همان : 11.

744- الكافى : 3, 27/8 , به نقل از آن در وسائل الشيعة : 1, 437 , ابواب الوضوء, باب 2, ح 8.

745- من لايحضره الفقيه : 1, 25/79.

746- عيون اخبار الرضا: 2, 125/2.

747- التهذيب : 1, 64 / 180 , الاستبصار: 1, 65 / 194.

748- فقه الرضا: 68 , مستدرك وسائل الشيعه : 1, 330 , ابواب الوضوء, باب 32, ج 1.

749- دعائم الاسلام : 1, 110.

750- فقه الرضا: 68 , مستدرك الوسائل : 1, 331 , ابواب الوضوء, باب 33, ح 1.

751- التهذيب : 1, 81/212 , الاستبصار: 1, 71/217.

752- التهذيب : 1, 80 / 210 , الاستبصار: 1, 70/215.

753- الكافى : 3, 27/9 , التهذيب : 1, 80/207.

754- الكافى : 3, 26/6 , التهذيب : 1, 80/206 , الاستبصار: 1, 69/211.

755- من لايحضره الفقيه : 1, 25/76 , الاستبصار: 1, 70/212.

756- الخصال : 603 / 9.

757- السرائر: 473.

758- وسائل الشيعة : 1, 439 , ابواب الوضوء, باب 31, ح 20.

759- الكافى : 3, 24/1 , التهذيب : 1, 55/157.

760- الكافى : 3, 24/3.

761- التهذيب : 1, 58/162 , الاستبصار: 1, 58/172.

762- الاستبصار: 1, 58/171.

763- التهذيب : 1, 56/158 , الاستبصار: 1, 57/168.

764- ر.

ك : المحلى : 2, 56 ـ 58.

765- تفسير طبرى : 6, 83.

766- المنتظم : 13, 217.

767- المنتظم : 13, 217.

768- ذهـبـى در تـذكرة الحفاظ: (2: 713) مى نويسد: كتابى از ابن جرير درباره طرق اين حديث
ديدم و از آن و از فراوانى طرق اين حديث در شگفت شدم .

ابـن كـثير در البداية و النهاية : (11, 146) مى نويسد: ابوجعفر طبرى صاحب تاريخ و تفسير به اين
حديث اهتمام ورزيد و دو جلد كتاب در اين باره گرد آورد و در اين دو جلد طرق و عبارتهاى اين
حديث راآورد.

769- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 1, 179 , به نقل از خاطرات سيد جمال : 177.

770- همان : 1, 178: به نقل از ميدان الاجتهاد: 14.

771- همان : 1, 177, به نقل از الانصاف : 37.

772- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة 1: 177 به نقل از الانصاف : 37.

773- همان : 1, 177, به نقل از تلبيس ابليس : 81.

774- همان : 2, 11 , به نقل از حجة اللّه البالغه : 1, 151.

775- مناهج الاجتهاد فى الاسلام : 97 , الفقيه و المتفقه : 1, 5 و 6 و 30.

776- گـروهـى از امـت مـن پـيوسته پيروز و بر پاى دارنده حقند, هر كه با آنان مخالفت كند يا
يـاريشان ندهد به آنان زيانى نرساند.

ر.

ك : صحيح مسلم : 3, 1523 / 170 و 174 , صحيح بخارى : 9,
124 و 125 , سنن ابن ماجه : 1, 401 و 5/6 و 9 و 10 , الفقيه و المتفقه : 1, 5 و 6 و 30.

777- الخطط و الاثار: مقريزى , 3, 237 ـ 235.

778- شذرات الذهب : 3, 222 و 186.

779- الطبقات الكبرى : 5, 214.

780- الطبقات الكبرى 5: 214.

781- شذرات المذهب : 8, 173.

782- لسان الميزان : 2, 411.

783- تذكرة الحفاظ: 1, 364.

784- همان : 1, 241.

785- تاريخ بغداد: 5, 384.

786- تاريخ بغداد: 5, 474.

787- شذرات الذهب : 3, 177.

788- البداية و النهاية : 10, 22.

789- الامام الصادق (ع ) و المذاهب الاربعة : 1, 425.

790- شورى / 23.

791- نساء / 115.

792- نساء/ 115.

793- نهج البلاغه : خطبه 87.

794- همان : خطبه 154.

795- همان : خطبه 120.

796- همان : خطبه 239.

797- همان , خطبه 2.