دكتر جواد محدّثين لمثل هذا فليعمل العاملون بايد اينگونه عمل كنند! (قرآن كريم) ارتباط قلبي و روحي با امام زمان(ع) امري است كه ما به عنوان شيعه آن گرامي هر صبح و شام به آن موظفيم. اساساً روح تشيع در اين ارتباط معنا مييابد. ولايت ائمه معصومين عليهم السّلام كه ركن دين و اساس ايمان است از دو بخش تشكيل گرديده است: تبعيت و مودّت. يعني ما به عنوان شيعه موظفيم از دستورات اوليا معصوم دين تبعيت كنيم ولي اين نقطه پايان نيست، و برقرار كردن رابطه روحي و قلبي با آنان نيز جزئي از ولايت آن بزرگواران است. قرآن كريم آنجا كه در مقام بيان اجر رسالت پيامبر اكرم(ص) است، به مودّت نسبت به اهل بيت عليهم السّلام تصريح ميكند (نه تبعيت آنان): «قل لا اسئلكم عليه اجراً الا المودة في القربي[1] شايد رمز اين دستور ـ كه به تصريح آيه 47 سوره سباء براي بهرهوري و انتفاع ما وضع شده است و نه براي بهره بردن پيامبر(ص) ـ آن باشد كه مودّت يعني شدّت دوستداري و محبت، پيروي و تبعيّت را در بالاترين درجه خود در پي ميآورد. امّا به هر تقدير برقراري رابطه روحي، دوست داشتن و عشق ورزيدن به اهل البيت عليهم السّلام يك ركن تشيع است. در زيارت والاي جامعه كبيره عبارت من اطاعكم فقد اطاع الله با اين عبارت كه من احبكم فقد احب الله همراه و قرين آمده و در فرازي از آن ميخوانيم: «فثبتني الله ابداً ما حييت علي موالاتكم و محبتكم و دينكم و وفتني لطاعتكم» «خداوند تا زندهام مرا به دوستي و محبت و دين و پيروي شما پايدار و موفّق سازد.» اين دوستي و محبت مصاديق مختلفي دارد از جمله زيارت ائمه عليهم السّلام خاصه حضرت سيد الشهدا(ع) كه همانگونه كه پيشتر گفته آمد پاداش زياد الوصفي دارد. امّا اگر ما نسبت به پيشوايان ديگر چنين وظايفي داريم، چگونه خواهد بود تكليف ما نسبت به امام زمانمان عجل الله تعالي فرجه الشريف كه امروز زمام امور ما از جانب خداوند به آن حضرت سپرده شده است؟ پيش از آنكه به مرور نسبت به وظائف خويش در قبال آن گرامي بپردازيم يادآور ميشويم كه در ماه مبارك رمضان و نقطه اوج آن يعني شب قدر، همه امور سال بر حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف نازل ميشود و اين موضوع خود كفايت ميكند تا متوجه آن حضرت باشيم و از حضورش بخواهيم كه ما را دريابد و به شفاعت حضرتش بهترين تقدير براي ما مقدّر گردد. امام صادق(ع) به نقل از جدّ بزرگوارش اميرالمؤمنين(ع) ميفرمايد: «پيامبر(ص) سوره قدر را با گريه و خشوع تلاوت ميفرمود كه آن دو تن سررسيدند و از علت حال پيامبر سؤال كردند، حضرت به سوره قدر و عبارت مهم كل امر اشاره نمود و فرمود: اين امور بر چه كسي نازل ميشود؟ آن دو گفتند: بر شما يا رسول الله، حضرت پرسيدند: آيا پس از من نيز ليله القدر خواهد بود؟ پاسخ دادند: بلي؛ فرمود: آنگاه نزول همه امور بر چه كسي خواهد بود؟ گفتند: نميدانيم. در اين حال حضرت دست بر سر اميرالمؤمنين(ع) گذارد و فرمود: اگر نميدانيد پس آگاه باشيد كه پس از من (محل نزول فرشتگان در شب قدر) اين علي است.»[2] همچنين اميرالمؤمنين(ع) در بياني به ابن عباس فرمود: «ليله القدر در هر سال خواهد بود و در آن شب امور يك ساله نازل خواهد شد و براي اين كار پس از رسول خدا(ص) والياني هستند كه اولين آنان منم و يازده امام محدث از فرزندان من.»[3] اين جهت خاص باعث افزايش توجه شيعيان به وجود مقدس امام زمان(ع) در ماه مبارك رمضان است، امّا نكتهاي كه بايد مورد عنايت باشد اينكه عرضه حالات و امور ما بر امام زمان(ع) منحصر به شب قدر نيست، بلكه بر اساس روايات هر روز دوشنبه و پنجشنبه، اعمال بندگان بر ولي زمان عرضه ميشود. در كتاب شريف كافي فصلي با عنوان باب عرض الاعمال علي النبي(ص) و الائمه عليهم السلام[4] گشوده شده است. در روايات اين فصل توضيح داده شده كه در طول زمان و در مقاطع مشخّصي، اعمال انسانها بر پيامبر(ص) و اوصياي آن حضرت عليهم السّلام عرضه ميشود و بعضي از روايات مزبور در ذيل آيه وارد شده است: «و قل اعملوا فسيري الله عملكم و رسوله و المؤمنون» «اي پيامبر! بگو به كردار رو آوريد كه خدا و پيامبر او و مؤمنان، عملتان را خواهند ديد.» آنگاه فرمودهاند منظور از مؤمنون در آيه شريفه ائمه عليهم السّلام هستند. در بحار الانوار نيز در فصلي تحت عنوان عرض الاعمال عليهم و انهم الشهداء علي الخلق[5] به تفصيل به اين بحث پرداخته است. بنابراين شايسته است ماه رمضان را ميدان تمرين و ممارستي قرار دهيم براي تقويت ارتباط خود با ولي نعمتتان حضرت ولي عصر(ع) تا در طول سال نيز اين ارتباط پيوسته برقرار بماند. همچنين براي آنكه ميزان لطف و عنايت آن حضرت به شيعيان خويش را يادآور شويم، خاطرهاي را از جناب سيد بن طاووس نقل ميكنيم. آن بزرگوار ميگويد: در سرداب مقدس غيبت در سامرا آواي حضرت بقيه الله عجل الله تعالي فرجه الشريف را شنيدم كه حضرتش به خداوند عرضه ميداشت: «پروردگارا! همانا شيعيان ما از پرتو انوار و بازمانده طينت ما خلق شدهاند و گناهان بسياري انجام دادهاند و اميد و تكيه بر محبت و ولايت ما دارند، پس اگر گناهان ايشان بين تو و آنها است (حق الله)، به رضايت ما از آنان درگذر! و آنچه از گناهان كه بين خودشان است (حق الناس)، آنان را از يكديگر راضي كن و به بهشت واردشان نما و از آتش دوزخ دور فرما و ايشان را در كنار دشمنان ما در سخط و خشم خود قرار مده.»[6] همچنين جملاتي از نامه حضرت به شيخ مفيد را يادآور ميشويم كه به شيعيان خود خطاب كردهاند: «ما در رعايت حال شما كوتاهي نميكنيم و شما را از ياد نميبريم و اگر چنين نبود، دشمنان ريشه شما را ميكندند و بلاها بر سرتان فرو ميباريد.»[7] بنابراين از جانب امام(ع) توجه و عنايت به شيعيان وجود دارد و اين ماييم كه بايد توجه خود را نسبت به آن پيشوا بيفزاييم. اكنون برخي از وظايف شيعه نسبت به امام زمان(ع) را به اختصار يادآور ميشويم: