لطفا منتظر باشید ...
اين كه شيئى فى نفسه موجود است پس موجود فقط خداوند متعال است.
6. در بحث نظام احسن:
بحث نظام احسن نيز از مباحثى به شماد مى رود كه ملاصدرا از غزالى اثر پذيرفته است. ملاصدرا مى نويسد:(لاشبهة لاحد من اهل التحقيق ـ حسب ما يجيئ شرحه ـ فى ان نظام العالم على هذاالوجه اشرف النظامات الممكنة و اكملها و افضلها بحيث لا يتصور فوقه نظام اخروهذا ثابت عند الكل و هذا مما ذكره الغزالى فى بعض كتبه و نقل عنه الشيخ الكامل محيى الدّين العربى فى الفتوحات المكية و استحسنه و هو كلام برهانى.)30شكى براى اهل تحقيق (چنانچه شرح آن خواهد آمد) نيست كه نظام عالم به اين گونه اى كه هست.شريف ترين و كامل ترين و برترين نظام ممكن است و برتر از آنچه كه هست نظام ديگرى قابل تصوّر نيست. اين در نزد همه ثابت است. اين از مطالبى است كه غزالى در برخى از كتابهايش ياد كرده و محيى الدّين عربى هم اين مطلب را از غزالى نقل نموده و آن را نيكو شمرده است و اين كلامى است برهانى.چنانچه ملاحظه مى شود مسأله نظام احسن را غزالى طرح كرده و قبل از ملاصدرا محيى الدّين برترين چهره عرفان نظرى در جهان اسلام آن را از غزالى گرفته و به عنوان سخنى نيكو آن را هم مى ستايد و هم مى پذيرد و ملاصدرا هم سخن را مى پذيرد و اظهار مى دارد: سخن خطابى و شعرى نيست بلكه سخنى است برهانى.پيش از ملاصدرا و پس از محيى الدّين قطب الدين شيرازى در شرح حكمت اشراق همين مطلب را ياد كرده است:(هذا مما ذكره الغزالى فى بعض كتبه و نقل عنه الشيخ الكاملمحيى الدين و استحسنه و هو حسن .)31شايد عبارتى كه ملاصدرا در اسفار آورده كه (نقل عنه بعينه) از شرح حكمة الاشراق گرفته باشد.و در جاى ديگر در جلد هفتم اسفار همين مطلب را با عبارت ديگرى از محيى الدّين نقل مى كند:(قال الشيخ الكامل المحقق محيى الدّين الاعرابى فى الفتوحات المكية اعلم ان العالم خلقه اللّه فى غايةالاحكام و الاتقان كما قال الامام ابوحامد الغزالى من انه لم يبق فى الامكان ابدع من هذا العالم.)32محيى الدّين عربى در فتوحات مكيه مى گويد: بدان! عالم را كه خداوند در نهايت اتقان و استحكام آفريده است چنانچه غزالى گفته: بهتر از اين عالم امكان ندارد.
