لطفا منتظر باشید ...
بخش دوم در بيان حرّه و كوه هايي كه در اطراف مدينه منوره است
همچنين در بيان جهت هايي كه حرّه در آن وجود ندارد و اينكه هر جهت متعلق به چه قبيله اي است اين بخش شامل سه فصل است:فصل اول
در بيان حره هايي كه از سه طرف غرب، جنوب و شرق مدينه منوره را احاطه كرده اند. در سمت شمالي، حره اي وجود ندارد، بلكه كوه سليع نزديك ديوار شهر، باب الكومه واقع است. در دامنه كوه، خانه هاي آجري (خشتي) وجود دارد كه معلق به ساكنان دكارنه است و باديه نشينان چادرهايي از كرك و مو وجود دارد كه با فرزندانشان در آن زندگي مي كنند. آنان خود را از مردم جدا كرده اند و برخي از آنها سركين چهارپايان را جمع آوري كرده و با فروش آن مخارج زندگي خود را تأمين مي كنند و برخي ديگر به كار در باغ ها مشغول مي شوند. در سمت راه رومه و جرف، سه كوه جدا از هم وجود دارد.يكي از آنها كوه حصانيه است. اين كوه نزديك مساجد چهارگانه واقع شده است كه در قسمت شامي آن كوه فتّه قرار دارد. در غربِ كوه حصانيه كوه كوچكي قرار دارد كه به آن كوه ام ضليع گويند. شرح كوه احد هم قبلاً گذشت. همه اين سه كوه و كوه اُحُد در سمت شمالي قرار دارند. در قسمت غرب حره غربي كوه هاي سه گانه جماوات قرار دارد كه در راه وادي عقيق به سمت جرف است. عصيفرين در حره غربي واقع شده است و كوه ضليع سرخ، در جلوي مدّرج در وسط حره مذكور قرار دارد. در سمت چشمه ها و در شمال بركه، كوهي است كه به ضليع البرّي معروف است. كوه هاي ضليع كه نزديك چشمه هريسيه و چشمه ريّان قرار گرفته اند، ارتفاع زيادي ندارند. بين چشمه صادقيه وامّ هجول كه به نام مؤلف معروف است كوه كوچكي به نام ضليع قرار دارد. بجز اين موارد در حرم مدينه چيزي نيست. حرمي كه پيامبر(صلي الله عليه وآله) آن را كوه عين تا ثور تعيين نموده است، عير كوهِ سياه رنگي است كه از چاه هاي علي(عليه السلام)، محل ميقات، تا باغ هاي وسيعي غير باغ هاي علاوه كه در راه غاير و فرع است كشيده شده و ادامه دارد. كوه عير بسيار مرتفع است اما كوه ثور در پايان زمين هايي كه چشمه صادقيه در آن جاريست در جهت شامي واقع شده است. اين كوه كوچك جدا از كوه هاي ديگر و رنگ سرخ دارد در مورد زمين شوره زاري كه در پشت آن واقع شده حديثي موجود است كه بيان مي كند آن جا محل نزول دجّال در آخرالزمان است.غير از كوه هاي مذكور بقيه كوه ها در خارج حرم واقع شده اند. حره شرقي كه در قرن ششم دچار آتش سوزي، گرديده است، به حره حرم متصل بوده و پيامبر آن جا را حرم اعلام فرمودند; چنانكه ابراهيم خليل(عليه السلام)مكه مكرمه را حرم قرار داد. پس به قدرت خداوند آنچه در خارج از حرم بود به هنگام وقوع آتش سوزي، آتش گرفت و آنچه در درون حرم بود آتش نگرفت، سنگ هايي كه در آتش سوخته بود تا امروز شبيه آهني است كه آهنگر زنگار آن را زدوده باشد، راه رفتن روي اين سنگ ها براي چهارپايان اگر چه نعل هم داشته باشند، دشوار است و از روي آن به سرعت مي گذرند. اما قسمت شمالي (شامي) كه به الصورة معروف است، زمين هاي اين قسمت به دو بخش تقسيم مي گردد:بخشي كه در راه حمزه سيدالشهدا واقع شده كه اغلب آن از گچ است وبعد از آتش سوزي بنا شده بخش ديگر كه برخي از آن نيز گل است و قسمت اعظم آن شوره زار است و در تمام آنها آثار مزرعه ها به چشم مي خورد، ولي اكنون بدليل وجود افراد مهاجر ساختمان هاي زيادي در آنجا ساخته شده است. قسمت جنوبي متعلق به قبايل مشخصي از مسروح، يعني اهالي راه غاير و راه فرعي است. روستاي قبا و همه زمين هايي كه بين اين روستا و مدينه است متعلق به قبيله فرده در روستاي قربان است. روستاي قربان بين عوالي و قبا قرار گرفته كه متعلق به قبيله وهوب و فرده است. عوالي كه در شرق روستاي قربان است، به قبيله بني علي تعلق دارد. در قسمت شامي (شمالي) آنچه در شرق ـ راه حمزه(رحمه الله) قرار دارد، مانند:صدقه، چشمه حازميه، مصرع، سرانيه، چشمه حسين و شريوفيه كه نزديك دامنه كوه احد است، جز املاك قبيله بني علي به شمار مي رود. طرف غرب ـ راه حمزه، تا كوه فتّه متعلق به اشراف قبيله بني حسين است. از قسمت شمال زمين هايي اشراف تا زميني كه آب چشمه زرقا در آن جاريست ملكِ قبيله حنانيه ـ گروهي از مراوحه و جزو حوازم ـ است. زمينِ چشمه هاي قسمت شمالي متعلق به فرزندان محمّد، يعني سعادين و سواعد و تمم است كه جزو قبيله احامده هستند. در قسمت غربي، مزارع جرف و محمديه نيز متعلق به فرزندان محمد است. مزارع عنابس و ابي بريقه در وادي عقيق، ذوالحليفه، وسيطه و علاوة تا كوه احمر را شامل مي شود. اين مزارع به حمراء نملي معروف است. و متعلق به بني عمرو از قبيله مسروح است و بني سالم در آن حقي ندارد مگر آن قسمتي كه به دلايل شرعي و با خريد آنها جزء املاكشان شده است. روش محدود ساختن سمت براي يك گروه يا قبيله، چنين بوده كه زمين هاي جزيرة العرب بين عرب ها تقسيم شده بود و هر قبيله محدوده و جهت معيني داشت كه به آن جهت «دِيرتي» ناميده شده است. بنابراين اگر افراد بيگانه، آن قسمت را با خريد يا ارث مالك شوند، مردمان ديرة بر ملكيت اصلي خود باقي مي ماندند; آنها در مورد املاكشان قوانين قابل اجرايي داشتند كه اگر بخواهيم آنها را بيان كنيم، به اين قسمت مربوط نمي شود.
