براي گسترش فرهنگ قرآني، و تبلور عيني قرآن در ذهن و زبان مردم، انجمن ادبي مدينه از سال 1398 هجري قمري مسابقات حفظ، تجويد و مفاهيم قرآن را سامان داده است. اين مسابقه همه ساله در ماه رمضان و بر اساس حفظ تمام قرآن، 20 و 10 جزء قرآن و يك جزء آن برگزار ميگردد. به مثل در مسابقه 1415 اوّلين برنده تمام قرآن 4000 ريال سعودي جايزه گرفته است. در آغاز جوايز را خود انجمن ميپرداخت ليكن پس از آن، به پيشنهاد افراد نيكوكار، چنان روا داشته شده است. كه همگان در دادن جوايز مشاركت كنند از اين روي، عملا انجمنِ ادبي، مسابقه را برنامهريزي ميكند و سامان مىدهد و جوايز را افراد نيكانديش و نيكوكار و يا مؤسسات ميپردازند و يا انجمن را در پرداخت آن ياري ميدهند.1ـ انتشارات:انجمن در جهت اهداف خود انتشاراتي نيز بنياد نهاده است. كتاب هاي اعضاي انجمن و گاه آثاري كه از بيرونِ انجمن بدانجا ارجاع داده ميشود. در لجنهاي از عالمان و اديبان به بررسي و نقد نهاده ميشود و چون با معيارهاي نشر انجمن همخواني داشته باشد، به نشر آن مبادرت مي شود. تا سال 1416، نود ونُه عنوان كتاب در موضوعات مختلف ـ كه جنبه ادبيات آن غلبه دارد ـ نشر يافته است. برخي از آنها را به تفصيل ياد خواهيم كرد.2ـ كنفرانسهاي ادبي و علمي:از جمله تلاشهاي فرهنگي انجمن برگزاري كنفرانسهاي سالانه ادبي و علمي است و نيز ديدارهاي بين شاعران و اديبان جهان اسلام كه براي گفتگو در جهت جستن راهحلهاي كارآمد براي گسترش زبان و ادب عربي انجام ميگيرد. و در اين كنفرانسها، شخصيتهاي علمي، فرهنگي و نويسندگان جهان اسلام شركت ميكنند و درباره موضوعات مختلف اسلامي و غالباً ادبي و يا با نگاه ادبي بحث ميكنند. اين كنفرانسها سالانه است; به مثل در كنفرانس كه به سال 1399 برگزار گرديده است عناوين برخي از سخنراني ها چنين است: «مصادر السيرة النبوية وتقويمها» فارق حماد، «من فقه السيرة النبوية» عطيّه محمّد سالم، «اضواء علي اللغات الساميه» احمد جمال العمري، «اعجاز القرآن» عبدالفتاح عاشور، «اصحاب الكهف في القرآن»، «الأدب المقارن» و...و در كنفرانس 1400 هـ. ق. برخي از عناوين چنين است: «فلسطين اسلامية قبل أن تكون عربية» محمد منتصر الكتاني، «الغزو الفكري للمسلمين» عطيّه سالم.و در كنفرانس سال 1413 ـ نمونه را ـ ميتوان از عناوين ذيل نام برد: «الاتّجاهات السلبية في الشعر العبّاسي» عبدالسلام راغب، «ادب الرحلة الي الغرب» عبدالعزيز السند، «التعليم في المدينة المنوّره»، محمّد حسن.و در سال 1415 هـ. ق. «الصور الفنّية عند عبدالقادر الجرجاني» سعيد السريحي. «الكناية و مفهومها وقيمتها البلاغيّه» محمود شاكر القطّاني، «من تاريخ أسواق المدينة في الجاهليّه» خالد نعمان و....عناوين برخي ديگر از بحث ها چنين است:«التصوير الفنّى فى القرآن»، «الاعجاز العلمي في القرآن»، «القرآن الكريم في اعجازه الفنّي»، «في رحاب الحاد المقدس» «المدينة المنوره وتاريخ ها».3ـ مسابقات ادبي:از ديگر تلاش هاي انجمن ادبي برگزاري مسابقههاي ادبي (شعر، قصّه و مقاله) است، اين مسابقه نيز همه ساله تشكيل ميشود، به سال 1399 اوّلين برنده مسابقه قصّه پنجهزار ريال سعودي را از آنِ خود ساخت.4ـ كتابخانهها:1 ـ كتابخانه كودكان:در اين كتابخانه كه آرايههايي چشمنواز و ديدني دارد و سالن مطالعه آن به گونهاي دلپذير آذين شده است تا بر جاذبه آن بيفزايد، بيش از سه هزار جلد كتاب و غالباً داستان و قصّههاي مصور وجود دارد. سالن ويژهاي نيز براي نمايش فيلم هاي مختلف در نظر گرفته شده است تا كودكان را در رشد دانش و گسترش آگاهيها ياري رساند و اوقات فراغت آنان به گونهاي شايسته پر شود.2 ـ كتابخانه ادبي:و آن مشتمل است بر كتابهاي نشر يافته از سوي انجمن و آثار ادبي اديبان و شاعران سعودي و آثار انجمنهاي ادبي كشور كه منشورات هر يك از انجمن ها در جايگاه ويژهاي قرار گرفته است.3 ـ كتابخانه عمومي:اين كتابخانه براي مطالعه و پژوهش اعضاي انجمن و نيز پژوهشگران و محقّقان و اديباني است كه به آنجا مراجعه ميكنند; از جمله بخشهاي جالب اين كتابخانه دورههاي مختلف مجلّه جهان اسلام است; به ويژه مجلات ادبي. كتابهاي كتابخانه به گونهاي موضوعي چيده شده و كتابخانه به صورت قفسه باز اداره ميشود كتابها در عناوين ذيل طبقهبندي شده است:فلسفه و علومِ متعلّق به آن، اديان، علوم اجتماعي، لغت و ادب علوم محض، هنر، جغرافيا و تاريخ و شرح حال و مجلات.5 ـ مجله «العقيق»:انجمن ادبي مدينه منوّره، مجلهاي منتشر ميكند با عنوان «العقيق» كه بيشتر جنبه ادبي دارد و پژوهشهاي علمي درباره شعر، قصه و ادبيات جزيرة العرب محتواي آن را تشكيل ميدهد.«العقيق» انتشار منظمي ندارد و به اصطلاح از مجلاّت ادواري نيست. فصول مختلف آن بدينگونه است: «البحوث والدراسات»، «المقالات» «القصّه»، «ديوان الشعر» «مراجعات الكتب»، «رسائل ثقافيّه» و «رسائل جامعيه».«العقيق» مجلهاي است پر برگ و بار. آخرين شمارهاي كه در اختيار من است شماره «12ـ11» است كه 1417 نشر يافته. عناوين برخي از مقالات همين شماره چنين است: «أزمة القصيده»، «ابن خلدون وجغرافيا»، «ملامح من الاعجاز الفنّي في القرآن الكريم»، «شعر الموقف في العصر الجاهلي»، و در بخش معرّفي رسالههاي دانشگاهي، رسالهاي معرفي شده است با عنوان: «معايير البحث العلمي في التربية الاسلاميه». هر شماره از «العقيق» در پايان بخش كوتاهي دارد به زبان انگليسي.عناويني از مقالات شمارههاي ديگر را نيز ميآوريم:از شماره «10 ـ 9» : «النقود في الاسلام» كه بحثي است گسترده و سودمند، «الاتّجاهات السلبية في الشعر العبّاسي»، «نور الحقّ: قصّة من التراث الاسلامي»، «المرأة في الشعر العربي والفارسي والتركي» كه گزارشي است از رسالهاي دانشگاهي از قاهره. در اين شماره گزارشي است مفصل از بحثي درباره گسترش زبان عربي، كه يكي از اديبان بحث را طرح كرده است و سه تن از اديبان جهان عرب به نقد و بررسي و اظهار نظر در آن پرداختهاند.از شماره «8 ـ 7»، «العرب و العروبه في الشعر السوداني»، «الوحدة الاسلاميه ومقوّماتها في شعر شوقي»، «البديع لابن معتزّ»، «مصطلحات النحو الكافي من كتاب معاني القرآن للفرّاء».از شماره «6 ـ 5»، «الجاحظ شاعراً»، «التعبير الكنايي عند الجاحظ»، «رمضان في الشعر العربي»، و «التعليم في المدينة المنوّره».از شماره «4 ـ 3»، «تعريب الدواوين في العصر الأموي»، «دور محمّد اقبال في توجيه الادب والشعر»، «اعادة النظر في تعليم المرأه» پژوهشي است ميداني از آموزش مختلط در غرب و طرح بحثي است از چگونگي آموزش دختران در مدارس.از شماره «2 ـ 1»، «مفهوم القرية و دلالتها في القرآن الكريم»، «تأمّلات في أسلوب التكرار القرآني في ضوء سورة الرحمن»، «الاسلام العلمي للبيروني في علم المعادن»، «في رحاب المسجد النبوي الشريف = شعر»، «محمّد(صلي الله عليه وآله)في المدينه»، نقدي است بر كتاب مونتمگري وات.
لطفا منتظر باشید ...
