قرار داد تفاهم ميان مصر و سعودي و ارسال مجدد جامه از مصر - جامه کعبه در عصر جدید نسخه متنی

قرار داد تفاهم ميان مصر و سعودي و ارسال مجدد جامه از مصر

به دنبال اين ماجرا، تماس هايي ميان دو دولت مصر و سعودي برقرار گرديد و در نتيجه تفاهمي ميان دو طرف به وجود آمد، سپس ((فو اد بيك حمزه)) وزير امور خارجه سعودي به عنوان نماينده از سوي ملك عبدالعزيز آل سعود براي مذاكره درباره موارد اختلاف، كه در نتيجه آن، ارسال محمل و جامه و ساير هداياي اختصاص يافته به حرمين شريفين متوقف گرديده بود، به مصر سفر نمود.

در اين مذاكرات فو اد بك حمزه وزير امور خارجه سعودي و آقاي ((فوزان السابق)) كاردار امور سعودي در مصر از سويي و از سوي ديگر نخست وزير ((مصطفي النحاس پاشا)) و ((عبدالحميد بدوي پاشا)) مستشار حكومتي مصر و ((شيخ محمد النبا)) رييس اداره امور ديني قاهره با هم به مذاكره پرداختند. اين گروه پس از رسيدگي به مسائل مورد اختلاف، قراردادي را ميان خود به امضا رساندند و سپس متعهد شدند كه چهار بند توافقنامه، همزمان به وسيله مصطفي نحاس پاشا نخست وزير مصر و فو اد بك حمزه نماينده وزارت امور خارجه سعودي به نظر پادشاه مصر و نظر ملك عبدالعزيز آل سعود در سعودي برسد و سپس به عرض عموم رسانده شود. زمان اعلان اين موافقتنامه پگاه روز جمعه ششم ماه رمضان سال 1355 ه (20 نوامبر 1936 م ) تعيين گرديد. توافقنامه ياد شده داراي چهار بند بود بدين ترتيب:

1 - جامه و محمل.

2 - صدقات براي نيازمندان حجاز و اوقاف حرمين شريفين.

3 - گذرنامه مصريان و سعوديان.

4 - حاجيان و عوارض آنان هنگام ورود به سرزمين حجاز.

اين موافقتنامه به دو زبان عربي و فرانسوي در شمارگاني فراوان چاپ گرديد و در اختيار روزنامه نگاران مصر و نيز روزنامه ((ام القري)) در حجاز قرار داده شد. همچنين در تاريخ ياد شده به وسيله راديوهاي دو كشور نيز اعلام رسمي گرديد.

مضمون پيمان ياد شده ميان طرفين به صورت زير خلاصه مي گردد:

الف) در مورد جامه و محمل: مصر نسبت به ارسال جامه شريفه در موسم سال جاري (1355 ه) اقدام كند و محمل نيز همانند سابق در زمان مقرر از قاهره به حركت درآيد و آنگاه كه به جده رسيدند، محمل در جده بماند و جامه به مكه مكرمه ارسال گردد و با تشريفاتي كه در شأ ن آن است، جامه بر روي كعبه معظمه قرار داده شود و بايد اين متن بر روي جامه گلدوزي شود: ((اهديت اَلِي الْكَعْبَة الْمُشَرّفَة في عَهْد حَضْرة صاحب الْجَلالة اْلمَلِك عَبْداْلعزيز آل سعود ملك المملكة العربية السعودية ))¹²

ب ) درباره صدقات به نيازمندان حجاز و اوقاف حرمين شريفين: دولت مصر درباره از سرگيري صرف صدقات به نيازمندان حجاز و نيز ارسال مجدد غلات اوقاف حرمين شريفين به اين ديار و استفاده آن در سرزمين مقدس، تدابير لازم را اتخاذ كرد كه اين بند، از آغاز موسم حج سال آينده عملي گردد. گفتني است كه دولت مصر خود نماينده اي جهت نظارت بر امر تقسيم صدقات تعيين نمايد و از مازاد غله اوقاف ياد شده در حدود قوانين شرعي بر ساختمان حرمين شريفين و آبريزگاه هاي متعلق به آن با توافق دو دولت مصر و سعودي نسبت به تصميمات ويژه اي كه اتخاذ مي شود در آن كارها عمل نمايند.

ج) درباره گذرنامه مصريان و سعوديان: كه اين موضوع خارج از بحث ما است.

د) درباره عوارض و ماليات هايي كه در هر سال بر حاجيان تعيين مي گردد: حكومت عربستان در يادداشت خود به دولت مصر، تصريح كرد كه از اين پس پيش از موسم حج هر سال، مقررات و آيين نامه هاي ويژه اي را درباره عوارض و ماليات ها و تكاليفي كه هر حاجي هنگام ورود به اين سرزمين ملزم به انجام آن مي باشد، تعيين خواهد نمود.

ه ) اما بند ويژه اين موافقت نامه نسبت به محمل و جامه به هنگام ورود آنها به جده: كه آن به صورت زير خلاصه مي شود:

هنگام ورود كشتي حامل جامه شريفه و محمل به بندر جده، از سوي دولت عربستان سعودي استقبال رسمي به عمل آيد و مراسم سلام نظامي براي آنها اجرا گردد. سپس محمل با نظر بزرگان هيأت اعزامي، تا پايان موسم حج در جايگاه ويژه اي در جده كه مورد احترام باشد، قرار گيرد.

سپس كاروان جامه نيز، تا رسيدن به در حرم شريف مكي، مورد استقبال قرار گرفته آنگاه در آن مكان تسليم دولت مردان رسمي عربستان مي شود. سپس امير الحاج نامه اي را كه در آن صورت اوقاف حجاز و مبالغ انفاقي و نيز نام اشخاصي كه از سوي دولت مصر براي توزيع و تقسيم مبالغ ياد شده تعيين گرديده، به نماينده وزارت امور خارجه عربستان تسليم مي نمايد. همچنين امير الحاج مصري به هنگام اقامت خويش در حجاز با پادشاه آن ملاقات كرده، نامه اي را كه از سوي پادشاه مصر ارسال گرديده، تقديم مي دارد، همچنين جواب نامه ياد شده را نيز خود براي پادشاه مصر دريافت مي كند.¹³