بررسی تطبیقی مفهوم مصلحت از دیدگاه امام خمینی (ره) و اندیشمندان غربی نسخه متنی

1- معادل هاي انگليسي مفهوم مصلحت, مفاهيم زير آمده است: expediecy, iterest, policy, good itetio, maslahat

2- دهخدا, علي اكبر, لغت نامه دهخدا, ج44, (چاپ سوم: تهران انتشارات دانشگاه تهران, 1334) ص 578.

3- (ويرات) آنتوني كوئين, فلسفه سياسي, ترجمه مرتضي اسعدي (انتشارات بين المللي هدي, 1371) ص 7 ـ 226.

4- جواد طباطبائي, زوال انديشه سياسي (انتشارات كوير, 1374) ص 8 ـ 137.

5- ابوحامد غزالي, المستصفي (الطبعه الاولي, مصر, بالمطبعه الاميريه ببولاق) ص286.

6- ارسطو, سياست, ترجمه حميد عنايت (انتشارات آموزش انقلاب اسلامي, 1371) ص20 ـ 119.

7- همان, ص 8 ـ 117.

8- محسن عزيزي, تاريخ عقايد سياسي, ج اول (چاپ دوم, چاپ خانه دانشگاه تهران, 1345) ص 118.

9- جواد طباطبائي, همان, ص46.

10- محمد خاتمي, از دنياي شهر تا شهر دنيا (نشر ني, 1373) ص 3 ـ 72.

11- فاستر مايكل, خداوندان انديشه سياسي, ج 1, قسمت اول, ترجمه جواد شيخ الاسلامي (مؤسسه انتشارات اميركبير, 1358) ص213.

12- H. sabie; history of political theoty; revised editio; hery holt ad compay ew york, august 1955 georg ,p950

13- جواد طباطبائي, همان, ص 72.

14- ارسطاطاليس, اخلاق نيكوماخسي, ج اول, ترجمه ابوالقاسم پورحسيني (انتشارات دانشگاه تهران, 2536) ص 131.

15- خداوندان انديشه سياسي, ج 1, قسمت اول. ص 262.

16- سياست, ص 137.

17- همان, ص 11.

18- تاريخ عقايد سياسي, ج اول, ص 1 ـ 110.

19- ردهد برايان, انديشه سياسي از افلاطون تا ناتو, ترجمه مرتضي كاخي, اكبر افسري (مؤسسه انتشارات آگاه, 1373) ص 52.

20- حميد عنايت, بنياد فلسفه سياسي در غرب(انتشارات دانشگاه تهران, 1364) ص 134.

21- انديشه سياسي از افلاطون تا ناتو, ص 116.

22- 249 History of political theory, p.

23- انديشه سياسي از افلاطون تا ناتو, ص 9 ـ 108.

24- ر.ك: كتاب بنياد فلسفه سياسي غرب و منبع ذكر شده قبلي و هم چنين ذيل انديشه آكوئيناس: itical theoryHistory of pol.

25- انديشه سياسي از افلاطون تا ناتو, ص112.

26- همان, ص 117.

27- همان, ص 113.

28- بنياد فلسفه سياسي در غرب, ص 10 ـ 209.

29- نظرياتي كه منشأ جامعه سياسي و حكومت را صرفاً تأمين نفع و مصلحت انسان وانمود كند, به مشرب اصالت فايده (smutilitariai) منسوب مي شود, كه با اين توجيه هابز از پيشگامان اين مكتب و اين نگرش مي تواند محسوب شود.

30- كاپلستون فردريك, تاريخ فلسفه, ج 5, ترجمه امير جلال الدين اعلم (چاپ دوم: انتشارات سروش, 1370) ص 54.

31- اين كه وضع ستيزه قبل از قرارداد از نظر هابز واقعيت تاريخي است يا پيش فرض منطقي, البته مراد هابز, بيشتر شق دوم است, گرچه جنگ در وضع طبيعي در بعضي جاها (مثلاً آمريكا) واقعيت تاريخي نيز دارد. (تاريخ فلسفه, ج 5, ص 48).

32- همان, ص 9 ـ 48.

33- همان, ص 55.

34- تاريخ فلسفه, ج 5, ص 60.

35- , p 475History of Political Theory.

36- تاريخ فلسفه, ج 5, ص 62.

37- آدام اسميت, ثروت ملل, ترجمه سيروس ابراهيم زاده (انتشارات پيام, 1357) ص7.

38- همان, ص 14.

39- همان, ص 15.

40- همان, ص 16.

41- همان, ص 18.

42- همان, ص 311.

43- رافائل.د.د,ادم اسميت, ترجمه عبداللّه كوثري (چاپ اول, انتشارات طرح نو, 1375) ص 81.

44- همان, ص 2 ـ 81.

45- همان, ص 86.

46- آدام اسميت در اثر ديگرش (احساسات اخلاقي) (همدردي) را مهم ترين انگيزه عمل مي داند و حال آن كه در كتاب ثروت ملل (منفعت طلبي) را سر منشأ عمل مي داند. (رافائل) در جمع اين تضاد ظاهري بر اين باور است كه, (در هر دو كتاب اسميت, تأثير همدردي به عنوان انگيزه, بسيار محدود است اسميت خود بر آن است كه نفع شخصي عقلائي (مصلحت انديشي) هم از ديدگاه اخلاقي و هم از ديدگاه اقتصادي فضيلتي است, امّا از والاترين فضايل اخلاقي نيست, مگر آن گاه كه با خويشتن داري و فدا كردن لذت آني در

47- امام خميني, صحيفه نور, ج 21(انتشارات سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي) ص 186.

48- همان, ص 191.

49- همان, ص 195.

50- همان, ج 22, ص 60.

51- همان, ص 65.

52- همان, ج 20, ص 176.

53- گوشه اي از نامه نمايندگان: (مجمع تشخيص مصلحت نظام مسئوليت داوري و اصلاح نهايي مصوبات مورد اختلاف مجلس و شوراي نگهبان را به عهده داشت و هم اكنون بعضاً اين شورا قانون گذاري نيز مي كند و مهم تر اين كه تقديم لوايح قانوني به اين شورا خالي از جميع مقررات و مقدماتي است كه يك لايحه قانوني از طريق متعارف دارد.) مجموعه مقالات كنگره بين المللي امام خميني و احياي تفكر ديني (مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام, 1376) ص 404 .

54- صحيفه نور, ج 21, ص 57.

55- همان, ص 6.

56- همان, ص 11.

57- همان, ج 20, ص 214.

58- همان, ج 21, ص 61.

59- همان, ص 3 ـ 122.

60- همان, ص 108.

61- همان, ص 112.

62- همان, ص 116.

63- فرياد برائت, ذيحجه 1407 (مرداد 66).

64- صحيفه نور, ج 21, ص 129.

65- امام خميني(ره), شئون و اختيارات ولي فقيه (ترجمه و انتشار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي, 1365) ص 66.

66- همان, ص 21.

67- مثلاً مفهوم مصلحت در كليد واژه هاي 19 جلد اول صحيفه نور حتي يك بار نيز نيامده است و تنها در سه جلد آخر اثر ياد شده است كه به كرات مفهوم مصلحت با پسوندهاي متفاوت تكرار شده است.