در يك طبقهبندي كلان، ميتوان مؤلفاني را كه در زمينه مديريت و رهبري در اسلام مطالبي را نوشتهاند به شخصيتهاي حقيقي و حقوقي تقسيم كرد. گروه اول را علماي حوزه و استادان دانشگاهها و ديگر صاحبنظران علاقهمند تشكيل ميدهد؛ در عين حال شخصيتهاي حقوقي شامل نهادهاي تحقيقي و آموزشي نيز آثاري را منتشر كردهاند كه به شخص خاصي منسوب نيست.بررسيها نشان ميدهد كه طي چهار دهه گذشته از ميان سه گروه علماي حوزه، استادان دانشگاه و ساير محققان ديگر از هر گروه، حدود سي نفر به نگارش مطالبي درباره مديريت اسلامي پرداختهاند. در ميان مؤلفان كشورهاي اسلامي هم ميتوان چند نفر محدودي را لحاظ كرد.سازمانها و مؤسسات داخلي و خارجي را كه به اين موضوع پرداخته و اثري را منتشر كردهاند ميتوان به شرح ذيل فهرست كرد:سازمان امور استخدامي كشور، بنياد نهجالبلاغه، سازمان مديريت صنعتي، مركز تحقيقات عقيدتي سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشگاه امام حسين عليه السلام، دانشگاه امام صادق عليه السلام، بنياد باقر العلوم عليه السلام (مركز پژوهشي و آموزشي امام خميني ره)، دانشكده مديريت دانشگاه تهران، طرح مطالعات تطبيقي (پژوهشكده مطالعات تطبيقي مديريت)، بانك توسعه اسلامي، و اِروپا.بررسيهاي تفصيلي در مورد محققان حقيقي و حقوقي نشان ميدهد كه:1 ـ به نظر ميرسد كه برخي نويسندگان محترم به طور اتفاقي يا الزامي يك بار درباره موضوع قلم زدهاند.2 ـ تقريبا قريب به اتفاق آثار، كارهاي فردي است و كمتر اثري را ميتوان يافت كه به شكل كار گروهي تدوين و تأليف شده باشد.3 ـ بررسي محتواي آثار نشان ميدهد كه برخي از مؤلفان محترم بدون مراجعه به ادبيات مديريت در زبان فارسي و يا كمتر از اين، بدون مراجعه به ادبيات مديريت و رهبري در اسلام و صرفا با اتكا به مطالعات عمومي شخصي خود و بدون توجه به آرا و انديشههاي ديگر محققان و گويا به عنوان اولين و آخرين صاحبنظر، مكتوب خويش را به چاپ رساندهاند.اين مسائل براي هر مسلمان دردمندي، رنجآور است و وي را به تفكر عميق وا ميدارد.
د ـ شناخت موضوعي آثار (طبقهبندي محتوايي)
بررسيها نشان ميدهد كه شايد از ميان مجموعه آثار منتشر شده مورد مطالعه، حدود هفده عنوان موضوعي را بتوان استخراج و شمارش كرد. اين عنوانها بر اساس نام پشت جلد آثار، در جدول ذيل آمدهاند. (نيز. ن. ك. به ازگلي و ديگران، 1375)جدول در صفحه بعدتعداد رديفعنوان موضوع 5 1طرحهاي تحقيقي درباره مديريت اسلامي 48 2كليات و اصول مديريت اسلامي 10 3تئوريهاي مديريت در اسلام 24 4رهبري،ولايت و هدايت 12 5اداره حكومت اسلامي 8 6سازماندهي و سازمان 1 7انگيزش 2 8كنترل و نظارت 2 9ارتباطات 1 10برنامه ريزي 3 11تصميم گيري 8 12مديريت منابع انساني 4 13رفتار سازماني 7 14ويژگيهاي مدير اسلامي 9 15مطالعات تطبيقي مديريت 20 16اخلاق مدير اسلامي 1 17مطالعات تاريخي (جدول شماره2 ـ عنوانهاي موضوعي مديريت و رهبري اسلامي)اگر بخواهيم ميزان حجم اين آثار را در قالب يك نمودار ستوني نشان دهيم نتيجه چنين خواهد بود:نمودار در صفحه بعد - 50- 45- 40- 35- 30- 25- 20- 15- 10- 5
لطفا منتظر باشید ...
