بسم الله الرحمن الرحيم
يا ايها الذين آمنوا كتب عليكم الصيام كما كتب على الدين من قبلكم لعلكم تتقون(2) .
از هر چيز بهرهاش در اين ماه مبارك، كسب دانش و حكمت است. آدمى چيزى بفهمد، خود اين فهم حكمت است كه خدا در قرآن مىفرمايد: ما پيغمبر را فرستاديم كه به حكمت ياد دهد(3) ، مسلمان بايد حكيم و دانا شود. حكمت، يعنى دقائق امور را دانا شدن، سر در عالم وجود درآوردن، هستى خود را شناختن، به مبدأ و معادخود آشنا شدن، براى چه آمدهام، و پس از اين عالم كجا مىروم، راه و روش سعادتم چيست، اينها حكمت است.
شنيدهايد در روايتى مىفرمايد كه: يك ساعت در مجلس مذاكره علم، بهتر است از دوازده هزار ختم قرآن!!
قرآن به زبان خواندن خوب است، نور و ثواب است، ليكن علم، آدميت مىآورد، بصيرش مىكند، بافهمش مىكند، علم و فهم كجا تا زبان تنها مشغول باشد، الفاظى را بخواند. لذا انشاء الله به مدد الهى در اين ماه مبارك رمضان چون مسلمانان به بركت روزه آماده دانش و حكمتند. از خاصيتهاى روزه آن است كه فهم آدمى بيشتر مىشود، آماده چيز فهميدن و حكمت مىشود چنانچه هر چه شكم پر شود، گيجتر مىشود، نمىتواند در نكات دقيق بشود. كسى كه شكمش پر است، در ادراك به حيوان نزديك است. اگر شكم خالى باشد نور حكمت ممكن است در نفس طلوع كند.
در ماه مبارك امسال هم يك سوره مبارك از قرآن مجيد سوره الحديد را شروع مىكنيم و حكمتهائى كه در اين سوره مباركه است تا بتوانيم يادآورى مىكنيم. توحيد و نبوت و اسماء و صفات خدا و مطالب راجع به معاد كه در اين سوره مباركه ذكر شده، انشاء الله حياتى باشد از فردا شروع مىكنيم.
امروز حكمتى را كه خداوند در قرآن به بيانات متعدد ذكر فرموده و در روايات نيز ذكر شده است يادآورى كنم و آن اين است كه آدمى بايد حقيقت خودش را بشناسد. حكمت يعنى علم به واقعيات و حقايق، از آن جمله بفهمد او غير از حيوان است. تو اگر خودت را نشناختى، پس چه چيز را شناختى؟ پرفسور روزگار هم بشوى ولى تا خودت را نشناخته باشى، به چه چيز دانا شدهاى؟ بايد بفهمى تو غير از خر و گاو هستى، تو غير از درندگانى، توبه مراتب بالاترى زيادتى دارى، آنها براى تو آفريده شدهاند، سگ كجا، تو كجا، اى آدم!
بيچاره آدمى كه خودش را با موش و مورچه يكى قرار داده مثل آنها آتيه بينى مىكند، ديدهايد در فصل تابستان تمام ذخيره زمستان را مىكنند، غصه آتيهاش را مىخورد. موش كه حرص عجيبى هم دارد و عجيبتر آنكه مورچه دانه جمع مىكند هر چند اشرفى باشد، يك چيزى به لانهاش ببرد هر چند تكه كهنه كند.
آقاى حاجى هم با موش برادر واريكى شده، اين صد ميليون تومانى كه حمالى مىكنى روى هم مىگذارى، به چه كارت مىخورد؟ چقدر مىمانى كه اينها را بخورى؟
غرضم تنزل وجودى و خودناشناختن است، آدمى گرامىتر از اين است كه شكمپرست شود، تو هم اگر بخواهى مثل حيوان باشى(4) اين تنزل وجودى است تو چيزديگرى هستى بايد بتوانى جلو شكمت را بگيرى، روز ماه رمضان چند ساعت چيزى نخورى تا بفهمى آدم هستى.