معارف قرآن در المیزان

علامه سید محمدحسین طباطبایی؛ تألیف: سید مهدی (حبیبی) امین

نسخه متنی -صفحه : 118/ 62
نمايش فراداده

- الميـــزان ج 25، ص 157.

نهى از خوردن مال يتيم

« وَ لا تَقْرَبُــوا مالَ الْيَتيمِ اِلاّ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ حَتّى يَبْلُغَ اَشُدَّهُ !» (34 / اسراء)
اين آيه از خوردن مال يتيم نهى مى‏كند كه خود يكى از كبايرى است كه خداوند وعده آتش به مرتكبين آن داده و فرموده: « اِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ اَمْوالَ الْيَتامى ظُلْما اِنَّما يَأْكُلُونَ فى بُطُونِهِمْ نارا وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيرا !» (10 / نساء) و اگر به جاى نهى از خوردن آن از نزديك شدن به آن نهى كرد براى اين بود كه شدت حرمت آن را بفهماند و معناى جلمه: « اِلاّ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ !» اين است كه در صورتى كه تصرف در مال يتيم به نحوى باشد كه از تصرف نكردن بهتر باشد به اين معنا كه تصرف در آن به مصلحت يتيم و باعث زياد شدن مال باشد عيب ندارد و حرام نيست، و بلوغ اشد در جمله « حَتّى يَبْلُغَ اَشُدَّهُ،» اوان اين بلوغ و رشد است كه در اين هنگام حكم يتيمى از يتيم برداشته مى‏شود، و ديگر او را يتيم نمى‏گويند، پس اين كه فرمود: نزديك مال يتيم نشويد تا بالغ شود به اين معناست كه مال يتيم را حفظ كنيد تا بالغ شود، و چون بالغ شد به دستش بسپاريد. و به عبــارت ديگر به اين معنــاست كه نزديك مال يتيــم مادام كه يتيـم است نشويد.(1)
1- الميـــزان ج 25، ص 158.

نـهـى از نـقـض عـهـد

« وَ اَوْفُوا بِالْعَهْدِ اِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلاً !» (34 / اسراء)
«  به عهد خود وفا كنيد، كه از عهدها بازخواست خواهيد شد!»
مسؤول در اين آيه به معناى «مسئول عنه» است، يعنى از آن بازخواست مى‏شويد. بعضى هم گفته‏اند مراد اين است كه از خود عهد مى‏پرسند كه فلانى با تو چه معامله‏اى كرد، آن ديگرى چه كرد، و هم‏چنين، چون ممكن است عهد را كه يكى از اعمال است در روز قيامت مجسم سازند تا به له و عليه مردم گواهى دهد، يكى را شفاعــت و با يكى مخاصمه كند.(1)
1- الميــــــــــزان ج 25، ص 159.

نـهـى از تـقلـب در مـعاملات

« وَ اَوْفُوا الْكَيْلَ اِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقيمِ...!» (35 / اسراء)
كلمه «قِسْطاس» به ‏معناى ترازو است و قسطاس مستقيم به‏ معناى ترازوى‏ عدل است كه هرگز در وزن خيانت نمى‏كند.