در متون دينى اسلام ، نقش ياد خدا در سازندگى انسان ، به تفصيل ، مورد توجّه قرار گرفته است كه براى نمونه ، به سه دسته از آنها اشاره مىكنيم :
دسته اوّل ، متونى كه در آنها نقش ياد خدا در آفتزدايى و سالمسازى قلب ، مورد توجه قرار گرفتهاست ، مانند اين روايات كه از امام على عليهالسلام نقل شده است :
ذِكرُ اللّهِ مَطرَدَةُ الشَّيطانِ .1
ياد خدا ، بيرون كننده شيطان است .
ذِكرُ اللّهِ رَأسُ مَالِ كُلِّ مُؤمِنٍ و رِبحُهُ السَّلامَةُ مِن الشَّيطانِ .
ياد خدا ، سرمايه هر مؤمن و سود آن ، سلامتى در برابر شيطان است .
ذِكرُ اللّهِ دَواء أَعلالِ النُّفُوسِ .2
ياد خدا ، داروى دردهاى جانهاست .
يا مَنِ اسمُهُ دَواءٌ و ذِكرُهُ شِفاءٌ !3
اى آن كه نامش دوا و يادش شفاست! .
دسته دوم ، متونى كه بيان كننده نقش ياد خدا در آرامش دل و شرح صدر ، و نورانيت قلب و فكر ، و ايجاد حيات و حواسّ باطنى ، و رشد و تكامل معنوى است ، مانند گفتار خداوند متعال :
«أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَـئنُّ الْقُلُوبُ» .4
آگاه باش كه به ياد خدا ، دلها استوار مىگردند .
1 - البداية والنهاية : 1 / 64 ، غرر الحكم : 5162 . 2 - . غرر الحكم : 5171 ، 5169 . 3 - مصباح المتهجد : 361 . 4 - رعد ، آيه 28 .