رمز خودسازى
در اينجا ، فرصت نقد و بررسى روش علماى اخلاق در مبارزه با خودخواهى و معالجه رذايل اخلاقى و سالمسازى دل از طريق ممارست بر ضدّ آنها نيست . لذا تنها به بحث و بررسى درباره رهنمود مهم امام على عليهالسلامبسنده مىكنيم . ايشان درباره اساسىترين كارى كه به سالمسازى قلب مىانجامد ، چنين مىفرمايد : أَصلُ صَلاحِ القَلبِ اشتِغالُهُ بِذِكرِ اللّهِ . 2 اصل در اصلاح دل ، مشغول داشتن آن به ياد خداست . اين سخن ، از سخنان درخشان و برجسته امام على عليهالسلام است ؛ بلكه از معجزات علمى آن بزرگوار محسوب مىشود . در اين كلام ، امام عليهالسلامدقيقترين درسهاى سالمسازى دل و سير و سلوك الى اللّه را به كسانى كه طالب اين راه هستند ، داده است . بر اساس اين رهنمود ، ياد خدا رمز خودسازى است . ياد خدا ، در واقع ، انسان را از خودِ حيوانى تهى مىكند و بدين وسيله ، انسان مىتواند خويشتن را از رذايل اخلاقى پاك نمايد و خودِ انسانىِ خويش را بيابد و با اين دريافت ، به معرفت و محبّت خدا برسد كه : «مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ ؛ 3 هركس خود را شناخت ، پروردگارش را شناختهاست» .1 - صحيفه نور : 22 / 371 و 372 . 2 - غرر الحكم : 3083 . 3 - غرر الحكم : 5162 ، المناقب ، خوارزمى : 375 / 395 ، شرح نهج البلاغة : 20 / 292 / 239 ، الصراط المستقيم : 1 / 156 ، عوالى اللآلى : 4 / 102 / 149 .