" وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى مِنْ دُونِ اللَّهِ ..."
در سابق اشاره كرديم كه اگر در نفى صفتى و يا معنايى تعبير شود به نفى كون و نبود وجود آن، از اين تعبير فهميده مىشود كه آن صفت استعداد و شانيت تحقق و وجود ندارد، و اين قسم نفى كردن بليغتر از نفى خود آن صفت است. بنا بر اين، فرق است بين اينكه بگوئيم:" ما كان زيد ليقوم- زيد چنين نبود كه بايستد"، و بين اينكه بگوئيم:" زيد لم يقم- زيد نايستاد"، و يا بگوئيم:" ما قام زيد- زيد نايستاد". تعبير اول مىفهماند زيد استعداد ايستادن ندارد، و شان او چنين شانى نيست، به خلاف تعبير دوم كه تنها نفى قيام را مىرساند و مىفهماند او نايستاده، و در قرآن كريم نمونههاى بسيارى از تعبير اول وجود دارد، مثل آيات زير:" فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ" «1»،" ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ" «2» و" ما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ" «3» پس اينكه در آيه مورد بحث فرمود:" وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى مِنْ دُونِ اللَّهِ" خواسته است شانيت افتراء را از قرآن كريم نفى نموده، همانطور كه ديگران نيز گفتهاند خواسته است بفرمايد: قرآن چيزى نيست كه بتوان به آن افتراء بست و گفت كه اين كتاب از ناحيه خدا نبوده و به افتراء به خدا نسبت داده شده. و اين تعبير بليغتر از آن است كه نفى فعليت نموده بفرمايد:" اين قرآن به ناحق به خدا نسبت داده نشده"، و حاصل معناى آيه اين است كه شان قرآن چنين نيست، و در اين صلاحيت نيست كه ساخته و پرداخته غير خدا باشد، و به افتراء به خدا نسبت داده شود.
" وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ"- يعنى قرآن تصديق آن كتابهايى است كه فعلا موجود است، و از ناحيه خدا نازل شده، و آن عبارت است از تورات و انجيل، هم چنان كه همين قرآن از مسيح (ع) حكايت كرده كه آن جناب نيز در باره كتاب آسمانى قبل از انجيلش به بنى اسرائيل گفت:
(2) تو چنين نبودى كه بدانى كتاب چيست و يا ايمان كدام است." سوره شورى، آيه 52"
(3) خداى تعالى چنين نبوده كه به آنان ظلم كند." سوره عنكبوت، آيه 40"