لطفا منتظر باشید ...
" يا بَنِي إِسْرائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ" «1»، و اگر به جاى اينكه بفرمايد:
" تصديق الذى نزل من قبل- تصديق آن كتابى كه قبلا نازل شده" فرمود:" تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ" بدين جهت بوده كه قبل از آن جناب غير از تورات و انجيل كتابهاى ديگر آسمانى نيز بوده، مانند كتاب نوح، و كتاب ابراهيم (ع). و بنا بر اين، اگر تقدم همه اين چهار كتاب را در نظر بگيريم آن كتابى كه از نظر زمان نزديكتر به رسول خدا (ص) بوده يعنى تورات و انجيل مىتوانسته موصوف شود به اين صفت كه" بين يدى: پيش روى" آن جناب قرار دارند.
بعضى از مفسرين گفتهاند:
منظور از جمله" ما بين يديه" حوادثى است كه بعدا پيش مىآيد، نظير مساله بعث و نشور و حساب و جزاء. ولى اين تفسير درست و قابل اعتناء نيست.
" وَ تَفْصِيلَ الْكِتابِ"- اين جمله عطف است بر جمله" تَصْدِيقَ الَّذِي"، و منظور از كلمه" كتاب" به دلالت سياق، جنس كتابهاى آسمانى و نازل از ناحيه خداى سبحان بر انبياى گرامش است. و منظور از كلمه" تفصيل" ايجاد فاصله بين اجزاء درهم آن است، و منظور از" درهم بودن اجزاء" اين است كه معارف آن در يكديگر پيچيده و به يكديگر مرتبط است، و خداى تعالى با ايضاح و شرح، اين اجزاء را از يكديگر جدا ساخته.
اين جمله دلالت دارد بر اينكه دين الهى كه بر انبيايش نازل شده همه يك دين است، و اختلافى در اديان الهى نيست جز اختلاف در اجمال و تفصيل، و قرآن كريم تفصيل دهنده مطالبى است كه در كتابهاى ديگر آسمانى بطور اجمال آمده بود. دليل ديگر بر اينكه دين الهى يكى است آيه شريفه زير است كه مىفرمايد:" إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ" «2» و نيز دليل ديگر اينكه قرآن كريم تفصيل مجملات كتابهاى آسمانى سابق است آيه زير است كه مىفرمايد:" وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ" «3» و جمله" لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ" «4» به منزله تعليل براى جمله اول است.
(1) اى بنى اسرائيل من فرستاده خداى تعالى به سوى شمايم در حالى كه تصديق مىكنم آن كتاب آسمانى قبل از خودم را، كه آن عبارت است از تورات." سوره صف، آيه 6"
(2) دين نزد خدا اسلام است و بس." سوره آل عمران، آيه 19"
(3) ما اين كتاب را به حق به تو نازل كرديم، در حالى كه مصدق كتابهايى است كه در برابر اوست و مسلط بر آنها است." سوره مائده، آيه 48".
(4) يعنى هيچ شكى در آن كتاب نيست، كتابى است از ناحيه رب العالمين." سوره سجده، آيه 2"
