لطفا منتظر باشید ...
كرده باشد در اين سنين عمرش نه، مىتوان پاداشش داد و نه كيفرش كرد، براى اينكه كار خوب از شخص ديگرى بوده، و شخص ديگرى غير از اين شخص جنايت كرده.
پس، اين دليل و دليلهاى ديگرى مثل اين، شواهدى است قطعى بر اينكه انسانيت انسان به نفس او است، نه به بدن او، و نامها نيز نام آن نفوس است نه نام بدنها، و اين معنا را هر انسانى بطور اجمال مىفهمد هر چند كه در مقام تفصيل اگر به او بگويى بدن امروز تو غير از بدن چند سال قبل تو است تعجب كند و حاضر به پذيرفتنش نباشد.
وجوهى كه در معناى:" ننجيك ببدنك"
وجوهى كه در معناى:" ننجيك ببدنك" گفته شده و بيان اينكه علت انتساب نجات به بدن فرعون، اتحاد شديد بين نفس و بدن است
و كوتاه سخن اينكه، آيه شريفه" فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ" اگر صريح نباشد نزديك به صريح است در اينكه نفوس بشر غير از بدنهاى آنان است، و اسماء هم اسماء نفوس است نه بدنها، و اگر بدنها را نيز به نام صاحبش مىناميم به خاطر شدت اتحادى است كه بين آن دو است.پس، معناى جمله" نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ" اين شد كه: اى فرعون ما بدن تو را از دريا نجات مىدهيم و در مىآوريم. و اگر بيرون آوردن بدن مرده فرعون را نجات بدن او خوانده، باز به خاطر همان اتحادى است كه بين نفس و بدن هست، و اين اتحاد باعث مىشود عملى كه با يكى از آن دو واقع شود به نحوى بر آن ديگرى نيز واقع شود." لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً" باز در اين جمله بدن فرعون را فرعون خوانده و فرموده: بدنت را از دريا در آورديم تا براى آنها كه بعد از تو مىآيند آيت و مايه عبرت باشى و اين تعبير به وجهى نظير تعبير آيه شريفه" مِنْها خَلَقْناكُمْ وَ فِيها نُعِيدُكُمْ" «1» است كه خلقت انسانها را از زمين دانسته، و فرموده: شما انسانها را به زمين بر مىگردانيم، با اينكه آنچه به زمين بر مىگردد جسد آدمى است نه تمامى آدمى. پس اگر نسبت اعاده شدن به زمين را به انسان داده جز براى اين نيست كه بين انسان و بدنش اتحادى است كه اين نسبت را تصحيح مىكند.مفسرين در معناى جمله" ننجيك" اشكالى به نظرشان رسيده و بدين جهت گفتهاند:اين جمله نمىتواند از مصدر" نجات" باشد، زيرا باب افعال و تفعيل از نجات كه" انجاء" و" تنجيه" باشد لفظ و مادهاش دلالت دارد بر سلامتى آن كسى كه نجات يافته، (وقتى گفته مىشود: فلانى از غرق شدن و آتشسوزى نجات يافت كه او را زنده در آورده باشند، و در آوردن بدن مرده و سوخته از دريا و آتش را نجات دادن نمىگويند). و اگر جمله مورد بحث از ماده نجات باشد بايد بگوييم خداى تعالى فرعون را زنده از آب بيرون آورده با اينكه مىدانيم مردهاش را بيرون آورد. پس، ناگزير بايد بگوييم: اين جمله از ماده" نجوة" گرفته شده كه به
(1) شما را از زمين خلق كرديم و به آن بر مىگردانيم." سوره طه، آيه 5"
