معناى جمله:" بِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ" كه فرعون، پيروان خود را بدان وارد مىكند
" بِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ"، كلمه" ورد" به معناى آبى است كه انسان و حيوانات تشنه به لب آن مىآيند و از آن مىنوشند، راغب در مفردات گفته: كلمه" ورد" در اصل لغت به معناى قصد رفتن بسوى آب است و به تدريج در چيزهاى ديگر استعمال شده، مثلا گفتهاند:" وردت الماء- به لب آب رفتم" و يا" أرد الماء- به لب آب مىروم"، مصدر آن ورود و اسم فاعلش وارد و اسم مفعولش مورود است و نيز مىگويند: " و قد اوردت الإبل الماء- به تحقيق شتران به لب آب رسيدند"، خداى تعالى نيز در قرآن آن را استعمال نموده، در باره مسافرت موسى (ع) به طرف مدين و رسيدنش به لب آب آن محل فرموده: " وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْيَنَ- همين كه به لب آب مدين رسيد" و كلمه" ورد" به معناى آبى است كه پس از تلاش انسان و حيوان و چرخيدنش به دنبال آن به گلويش مىريزد. «3»و بنا به گفته وى در جمله مورد بحث استفاده و مجازگويى لطيفى به كار رفته چون آن هدف نهايى كه جنس انسان در تلاشهاى خود منظور دارد را تشبيه كرده به آبى كه انسانهاى لب تشنه به دنبالش مىچرخند و در نتيجه گوارايى سعادت و شيرينى رسيدن به هدف تشبيه شده به آن آبى كه پس از تلاش بسيار به گلوى لب تشنه مىرسد و معلوم است كه سعادت نهايى انسان عبارت است از رضوان الهى و خشنودى خدا و بهشت او، و ليكن پيروان فرعون بعد از آنكهدر اثر پيروى امر آن طاغى گمراه شدند،
(1) تفسير المنار، ج 12، ص 152.(2) و بر آل فرعون بدترين عذاب كه همان عذاب غرق شدن باشد نازل شد و بعد از غرق شدن، همه روزه، صبح و شام بر آتش عرضه مىشوند تا آنكه قيامت برسد و در قيامت فرمان صادر مىشود كه آل فرعون را در شديدترين عذاب داخل سازيد. " سوره مؤمن، آيه 45 و 46"(3) مفردات راغب، ماده ورد.