سخن ديگر قوم نوح (ع) خطاب به نوح و پيروانش: ما شما را دروغگو مى‏پنداريم‏ ‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 10

و اگر ما كلام كفار را عموميت داده و گفتيم كه همه جهات فضل را شامل مى‏شود،- چه جهات مادى و چه جهات معنوى از قبيل علم غيب و نيروى ملكوتى- بر خلاف بيشتر مفسرين كه كلمه" فضل" را تنها بر برتريهاى مادى، مانند اموال و نفرات و غيره تفسير كرده‏اند، براى اين بود كه ما از گفتار كفار كه كلمه" فضل" را بدون الف و لام در سياق نفى قرار دادند عموميت فهميديم.
علاوه بر اين، از پاسخى هم كه نوح (ع) به اين كلام كفار داد همين عموميت استفاده مى‏شود، زيرا اگر منظور كفار خصوص برترى‏هاى مادى بود كافى بود كه نوح (ع) در جواب آنان بفرمايد: مگر من ادعا كرده‏ام كه خزينه‏هاى خدا به دست من است كه شما منكر آنيد؟

(ادعاى من اين است كه من فرستاده خدايم)

ليكن نوح (ع) به اين اكتفاء نكرد، بلكه در پاسخ آنان فرمود:

وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ، وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ، وَ لا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ ...

- نه خزينه‏هاى خدا دست من است، و نه علم غيب دارم، و نه داراى نيروى ملكوتى هستم ...

كه بيانش به زودى مى‏آيد ان شاء اللَّه.

سخن ديگر قوم نوح (ع) خطاب به نوح و پيروانش: ما شما را دروغگو مى‏پنداريم‏ ‏

" بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ" كلمه" بل" اعراض از مطالب قبل از خود را مى‏رساند، و در اينجا اعراض از احتجاج قبلى را مى‏فهماند كه قبلا نيز به آن اشاره كرديم، پس حاصل معناى اين جمله اين است كه ما نه تنها در شما فضيلتى نمى‏بينيم كه پيرويتان را بر ما واجب كند، بلكه مطلب ديگرى اينجا هست كه ايجاب مى‏كند ما شما را پيروى نكنيم، و آن اين است كه ما شما را دروغگو مى‏دانيم.

و معناى آيه، آن طور كه از سياق برمى‏آيد- و خدا داناتر است- اين است كه وقتى در شما- صاحبان دعوت دينى- چيزى كه صحت دعوتتان را نشان دهد ديده نمى‏شود، و شما با اينكه از مزاياى حيات يعنى مال و جاه، تهيدست هستيد، مع ذلك اصرار داريد كه ما تسليم شما شده و اطاعتتان كنيم، همين اصرار شما اين گمان را در دل ما قوى مى‏سازد كه شما در اين ادعايتان دروغگو بوده و مى‏خواهيد به اين وسيله آنچه كه از امتيازات دنيوى كه در دست ما است از چنگ ما در آوريد.