سرزنش آنهايى كه از روى استهزاء شتاب در نزول عذاب را درخواست كردند ‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 10

و معلوم است كه بنا به گفته اينان براى اين ملت و شريعت باقى نمى‏ماند مگر يك مشت احكام و تكاليف گزافى كه- العياذ باللَّه- خداى تعالى، رب العالمين آنها را بازيچه و سرگرمى خود قرار داده، نه از مخالفين آن احكام بازخواست مى‏كند كه چرا مخالفت كرديد؟ و نه براى امتثال كنندگان فرقى با مخالفين مى‏گذارد، بلكه هم امتثال كنندگان را به بهشت مى‏برد و هم مخالفين و عاصيان را، (و اگر از آنان بپرسى آخر فايده اين احكام و تكاليف چه بود؟ كه اين همه انبياء و اولياء به خاطر آن كشته شدند و رنج‏ها تحمل كردند؟ در پاسخ خواهند گفت: كارهاى خدا چون و چرا ندارد!" لا يُسْئَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْئَلُونَ" «1» و" سُبْحانَهُ وَ تَعالى‏ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيراً" «2».

همه اين نظريه‏هاى باطل ناشى از اعراض از ذكر خدا و دورى از كتاب او است، كه به گفته قرآن كريم رسول خدا (ص) در قيامت خواهد گفت:

" پروردگارا امت من از اين قرآن قهر كردند، و آن را مهجور و متروك گذاشتند".

سرزنش آنهايى كه از روى استهزاء شتاب در نزول عذاب را درخواست كردند ‏

" قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً أَوْ نَهاراً ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ ... وَ قَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ"

كلمه" بيات" و كلمه" تبييت" به معناى آمدن در شب است، و غالبا در مورد شر استعمال مى‏شود، مثل اينكه بخواهند از آمدن دشمن در شب خبر دهند.
و از آنجا كه جمله" مَتى‏ هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ" در دو آيه قبل در معناى اين بود كه درخواست كرده باشند خداى تعالى در فرستادن آن عذابى كه آنان را ناگزير از ايمان آوردن بسازد عجله كند، لذا بعد از آنكه در پاسخ آنان فرمود كه اين عذاب محقق الوقوع است، اينك در اين آيه دوباره به توبيخ و مذمت آنان پرداخته، توبيخ از دو جهت، اول از اين جهت كه در آمدن آن عذاب درخواست تعجيل كردند، با اينكه آن عذاب اگر بيايد ناگهانى خواهد آمد، و اين براى يك انسان عاقل از حزم و احتياط به دور است كه از چنين عذابى بر حذر نباشد و در آمدن آن درخواست، عجله كند، لذا براى افاده اين توبيخ به رسول گرامى‏اش تلقين كرد كه:

(1) اين بندگان خدا هستند كه بايد پاسخگوى اعمال خود باشند، و اما خداى تعالى در آنچه مى‏كند بازخواست نمى‏شود، چون كسى نيست كه خدا را به محاكمه بكشد." سوره انبياء، آيه 23".

(2) خدا از آنچه مى‏گويند بسيار برتر و منزه‏تر است." سوره اسراء، آيه 43"