معناى ضحك همسر ابراهيم (ع) (فضحكت) و وجوهى كه در باره آن گفته شده است‏ ‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 10

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 10

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آنچه ابراهيم خليل (ع) از آن منزه بود صفت زشت جبن بود، آرى او بود كه يك تنه از فرط شجاعت به دعوت حقه توحيد قيام كرد و در مجتمعى قيام كرد كه حتى يك نفر
خدا را به يكتايى نمى‏پرستيد، و يك تنه با وثنيت قوم خود در افتاد، حتى با پدرش (عمويش) آزر و بستگانش احتجاج كرد و از اين مهم‏تر با پادشاه جبار زمانش نمرود كه ادعاى الوهيت مى‏كرد بگو مگو كرد و بت‏هاى بتكده قوم را بشكست تا آنكه او را در آتش افكندند و خداى تعالى از آتش نجاتش داد، اين صحنه‏هاى هراس انگيز، آن جناب را به هول و هراس نينداخت و در جهاد در راه خدا فرارى نداد و مثل چنين پيغمبرى بزرگوار با آن موقعيت روحى كه داشت اگر به تعبير آيه‏اى از قرآن از چيزى بترسد و يا به تعبير آيه‏اى ديگر از احدى بيمناك شود و يا به تعبير آيه‏اى ديگر چيزى او را دلواپس كند، در همه اينها خوفش خوف احتياط بوده است نه خوف جبن و اگر از چيزى بر جان يا عرض يا مالش بترسد به خاطر خدا مى‏ترسد (به اين معنا كه مى‏ترسد اگر دفاع نكند مسئول باشد) نه به خاطر هواى نفسش.

معناى ضحك همسر ابراهيم (ع) (فضحكت) و وجوهى كه در باره آن گفته شده است‏ ‏

" وَ امْرَأَتُهُ قائِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْناها بِإِسْحاقَ وَ مِنْ وَراءِ إِسْحاقَ يَعْقُوبَ"

كلمه" ضحكت" از ماده ضحك- به فتح ضاء- است كه به معناى حيض شدن زنان است، مؤيد اين معنا هم اين است كه بشارت را با حرف فاء متفرع بر آن كرده و فرموده:

" فبشرناها ..." يعنى به مجرد اينكه حيض شد ما او را به اسحاق بشارت داديم و اين حيض شدن نشانه‏اى بود كه باعث مى‏شد همسر ابراهيم (ع) زودتر بشارت را باور كند و بپذيرد و خود معجزه‏اى بود كه دل او را آماده مى‏كرد به اينكه به راستى و درستى بشارت آنان اذعان كند و اما اينكه چرا از ايستادن او خبر داد و اينكه اين خبر چه دخالتى در مطلب داشته؟

جوابش اين است كه قرآن با ذكر اين خبر خواسته است برساند و بفهماند كه او آن چنان مايوس از حامله شدن بود كه حتى تصورش را هم نمى‏كرد كه در ايام پيرى بار ديگر حيض شود، ايستاده بود تماشا مى‏كرد ببيند بين شوهرش و ميهمانان تازه وارد چه چيزهايى گفتگو مى‏شود.
و معناى آيه اين است كه ابراهيم (ع) داشت با ميهمانان صحبت مى‏كرد و ميهمانان راجع به خوردن و نخوردن غذا با آن جناب بگو مگو مى‏كردند در حالى كه همسر آن جناب ايستاده بود و آنچه را كه بين ابراهيم و ميهمانان جريان مى‏يافت تماشا مى‏كرد و هرگز چيز ديگرى را تصور نمى‏كرد و در باره چيز ديگرى نمى‏انديشيد، در همين حال ناگهان حالت حيض به او دست داد و بلا فاصله فرشتگان او را به فرزند دار شدن بشارت دادند.
اين نظر ما بود ولى بيشتر مفسرين كلمه مورد بحث را به" كسره ضاد" و به معناى خنده گرفته‏اند، آن گاه اختلاف كرده‏اند كه آوردن اين كلمه چه دخالتى در مطلب داشته و علت خنده او چه بوده؟

/ 573