آمده كه سيصد سال بوده و نه سال را اهل كتاب اضافه كردهاند.
و از اين قبيل اختلافات كه در روايات آمده بسيار است، و بيشتر آنچه كه از طرق عامه روايت شده در كتاب الدر المنثور «1» و بيشتر آنچه از طرق شيعه نقل شده در كتاب بحار «2» و تفسير برهان «3» و نور الثقلين «4» جمعآورى شده، اگر كسى بخواهد به همه آنها دست يابد بايد به اين كتابها مراجعه كند. تنها مطلبى كه مىتوان گفت اين روايات در آن اتفاق دارند اين است كه اصحاب كهف مردمى موحد بودند، و از ترس پادشاهى جبار كه مردم را مجبور به شرك مىكرده گريختهاند و به غارى پناه برده در آنجا به خواب رفتهاند- تا آخر آنچه كه قرآن از داستان ايشان آورده.
و در تفسير عياشى از سليمان بن جعفر همدانى روايت كرده كه گفت: امام صادق (ع) به من فرمود: اى سليمان مقصود از" فتى" كيست؟ عرض كردم فدايت شوم نزد ما جوان را" فتى" گويند، فرمود: مگر نمىدانى كه اصحاب كهف همگيشان كامل مردانى بودند و مع ذلك خداى تعالى ايشان را فتى ناميده. اى سليمان فتى كسى است كه به خدا ايمان بياورد و پرهيزكارى كند «5».
مؤلف: در معناى اين روايت مرحوم كلينى در كافى «6» از قمى روايت مرفوعهاى از امام صادق (ع) آورده، ليكن از ابن عباس «7» روايت شده كه او گفته اصحاب كهف جوانانى بودند.
و در الدر المنثور است كه ابن ابى حاتم از ابى جعفر روايت كرده كه گفت:
اصحاب كهف همه" صراف" بودند «8».
مؤلف: قمى نيز به سند خود از سدير صيرفى از امام باقر (ع) روايت كرده كه گفت: اصحاب كهف شغلشان صرافى بوده «9». و ليكن در تفسير عياشى از درست از امام
(1) الدر المنثور، ج 4، ص 111- 218. (2) بحار الانوار، ج 14، ص 407- 437. (3) تفسير برهان، ج 2، ص 456- 465. (4) نور الثقلين، ج 3، ص 243- 256. (5) تفسير عياشى، ج 2 ص 323. (6) نور الثقلين، ج 3، ص 245، به نقل از روضه كافى. (7 و 8) الدر المنثور، ج 4، ص 212- 216. (9) بحار الانوار، ج 14، ص 429، به نقل از كافى.