هم چنان كه در آيه" وَ طُورِ سِينِينَ" «2» نيز به آن سوگند ياد كرده و در آيه" وَ نادَيْناهُ مِنْ جانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ" «3» از آن نام‏ برده، و در آيه" فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً" «1» آن را وادى مقدس خوانده، و در آيه" نُودِيَ مِنْ شاطِئِ الْوادِ الْأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ" «2» آن را بقعه‏اى مبارك دانسته كه در كرانه دست راست وادى، قرار دارد.

بعضى «3» هم گفته‏اند:

مراد مطلق كوه‏ها است و خدا به همه كوه‏ها سوگند ياد كرده از اين جهت كه در كوه‏ها انواع نعمت‏ها را قرار داده و در باره آنها فرموده:

" وَ جَعَلَ فِيها رَواسِيَ مِنْ فَوْقِها وَ بارَكَ فِيها- خداوند در زمين و بر بالاى آن كوه‏هايى پا بر جا قرار داده و بركت‏ها در آن نهاده".

اقوال مختلف در معناى" رق" و مراد از كتابى كه مسطور و در رقى منشور است‏

" وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ" بعضى«4» گفته‏اند:

كلمه" رق" به معناى مطلق چيزهايى است كه در آن چيزى نوشته شود، مانند كاغذ.

بعضى«5» ديگر گفته‏اند:

به معناى و رق است.

و بعضى «6» گفته‏اند:

به معناى خصوص ورقهايى است كه از پوست حيوانات درست مى‏كردند.

و كلمه" نشر" كه مصدر كلمه" منشور" است به معناى گستردن و متفرق كردن است.

و مراد از" كتابى كه مسطور و در رقى منشور است" به گفته بعضى «7» لوح محفوظ است كه خدا تمامى حوادث عالم را آنچه بوده و هست و خواهد بود در آن نوشته، و ملائكه آسمان، آن را مى‏خوانند (و اجراء مى‏كنند).

بعضى «8» هم گفته‏اند:

مراد از آن قرآن كريم است كه خدا آن را در لوح محفوظ نوشته.

و بعضى «9» گفته‏اند:

تورات است كه در سابق در كاغذهاى پوستى نوشته مى‏شد، و هر وقت مى‏خواستند آن را بخوانند لوله كاغذ را باز مى‏كردند و مى‏خواندند.

و به نظر ما مناسب‏تر با آيه قبلى آن است كه بگوييم:

منظور از آن همان قول اخير است.

(1) سوره طه، آيه 12.

(2) سوره قصص، آيه 30.

(3) مجمع البيان، ج 9، ص 163.

(4 و 5) مجمع البيان، ج 9، ص 163.

(6) روح المعانى، ج 27، ص 27.

(7 و 8 و 9) مجمع البيان، ج 9، ص 163.