ترجمه تفسیر المیزان

سازند از آنجا شعله‏ور مى‏كنند، ناقل اين روايت عمرو بن عنبسه است «1». و از اين قبيل رواياتى ديگر.

و در مجمع البيان مى‏گويد بعضى‏ها گفته‏اند: فلق چاهى در جهنم است كه اهل جهنم از شدت حرارت آن به دنبال پناهگاهى مى‏گردند، ناقل اين حديث سدى است «2». و ابو حمزه ثمالى «3» و على بن ابراهيم «4» هم آن را در تفسير خود آورده‏اند.

و در تفسير قمى از پدرش از نوفلى از سكونى از امام صادق (ع) روايت آورده كه فرموده: رسول خدا (ص) فرمود: فقر با كفر فاصله چندانى ندارد، و حسد آن قدر مؤثر است كه گويى مى‏خواهد از قضا و قدر الهى هم جلو بزند «5».

مؤلف: اين روايت به همين عبارت از انس از رسول خدا (ص) نقل شده «6».

و در كتاب عيون به سند خود از ملطى از حضرت رضا از پدر بزرگوارش، و آن جناب از آباى گرامش از رسول خدا (ص) روايت كرده‏اند كه فرمود: نزديك است كه حسد از قضا و قدر الهى سبقت بگيرد «7». (اين تعبير كنايه است از شدت تاثير حسد، نه اينكه مى‏تواند سبقت بگيرد، چون تاثير حسد هم خود از قضاء و قدر الهى است).

و در الدر المنثور است كه: ابن ابى شيبه از انس روايت كرده كه گفت: رسول خدا (ص) فرمود: حسد حسنات آدمى را مى‏خورد، آن چنان كه آتش هيزم را «8». (لطفى كه در اين تشبيه بكار رفته از نظر خواننده مخفى نماند).

(1) الدر المنثور، ج 6، ص 418.

(2 و 3) مجمع البيان، ج 10، ص 568.

(4) تفسير قمى، ج 2، ص 449.

(5) اين حديث در تفسير قمى وجود ندارد و در اصول كافى (ج 2، ص 233، باب الحسد) آن را از على بن ابراهيم نقل مى‏كند و گويا در اينجا اشتباهى در ذكر نام على بن ابراهيم و تفسيرش رخ داده.

(6) الدر المنثور، ج 6، ص 420.

(7) عيون اخبار الرضا، جزء 2، ص 130، ح 16، ط نجف.

(8) الدر المنثور، ج 6، ص 420.