نظر دانشمندان لغت

با مراجعه به اهل لغت روشن مى گردد كه اطلاق عبارت «اهل البيت » برهمسران پيامبرصلى الله عليه وآله و اين كه آنان مشمول اين آيه كريمه اند، اگر نگوييم كه مى توان برخلاف آن جزم داشت، دست كم مورد شك بزرگى است.

زبيدى گفته: از موارد مجازى اهل، به كار بردن آن براى همسر مرد است.فرزندان هم تحت همين لفظ داخل مى شوند. (3) .

ابن منظور معتقد است: از پيامبرصلى الله عليه وآله پرسيده شد كه آل محمد در اللهم صل على محمد و آل محمد، كيست؟ گوينده اى پاسخ داد: اهل وى و همسرانش. گويا نظر وى اين بوده كه وقتى از مردم مى پرسيد: الك اهل و او پاسخ مى دهد: نه،منظورش اين است كه زن ندارد. گويد: اين معنايى است كه لغت آن را محتمل مى داند، اما اين معنا كلامى است ناشناخته، مگر اين كه قرينه اى داشته باشد.بدين گونه كه به مرد گفته شود: تزوجت و او پاسخ دهد: ما تاهلت. در اين جااز اول كلام دانسته مى شود كه منظورش اين است كه هنوز ازدواج نكرده ام. يااين كه مرد مى گويد: اجنبت من اهلى. در اين جا هم معلوم مى شود كه جنابت وى از طريق زن است. اما آن جا كه مرد مى گويد: اهلى ببلد كذا، ... (4) .

راغب اصفهانى نيز اشاره كرده كه اراده زوجه از لفظ اهل، از باب اطلاق و استعمال است كه اعم از حقيقت مى باشد. وى مى گويد: «با لفظ اهل الرجل،از همسر وى تعبير شده است.» (5) .

ديگرى گفته است: آيا همسرانش هم اهل بيت اويند؟ در اين جا دو نظروجود دارد كه دو روايت از احمد است. يكى از آن دو مى گويد: آنان ازاهل بيت نيستند. اين نظر از زيد بن ارقم روايت مى شود. (6) .

ظاهر سخن زيد اين است كه وى صدق عنوان اهل البيت بر زنان رابرحسب لغت و عرف انكار مى كند. ما در بحث از سخنى كه مى گويد: مراد ازاهل البيت همه بنى هاشمند، سخن زيد را با منابع فراوان آن خواهيم آورد.