مَن اُعجِبَ بِنَفسِهِ هَلَكَ، ومَن اُعجِبَ بِرَأيِهِ هَلَكَ، وإنَّ عيسَى بنَ مَريَمَ قالَ: داوَيتُ المَرضى فَشَفَيتُهُم بِإِذنِ اللّهِ، وأبرَأتُ الأَكمَهَ وَالأَبرَصَ بِإِذنِ اللّهِ، وَعالَجْتُ المُوتى وأحيَيتُهم بِاذِنِ اللّه و عالَجتُ الأَحمَقَ؛ فَلَم أقدِر عَلى إصلاحِهِ! فَقيلَ: يا روحَ اللّهِ! ومَا الأَحمَقُ؟ قالَ: المُعجَبُ بِرَأيِهِ ونَفسِهِ، الَّذي يَرَى الفَضلَ كُلَّهُ لَهُ لا عَلَيهِ، و يوجِبُ الحَقَّ كُلَّهُ لِنَفسِهِ و لا يوجِبُ عَلَيها حَقّا؛ فَذاكَ الأَحمَقُ الَّذي لا حيلَةَ في مُداواتِهِ. 1 هر كس به خود مغرور شود، نابود مىگردد. هر كس به ديدگاه خود مغرور گردد، نابود مىشود. عيسى بن مريم فرمود: به مداواى بيماران پرداختم و به اذن خدا مداوايشان كردم و پيسى و جزام را به اذن خدا معالجه كردم، به مداواى مرده پرداختم و به اذن خدا زندهاش ساختم، به مداواى احمق نيز دست زدم؛ ولى در اصلاح او ناتوان گشتم. گفته شد: اى روح خدا! احمق كيست؟ فرمود: آن كه به خود و ديدگاهش مغرور است. آن كه همه خوبىها را براى خود مىبيند و همه حق را براى خود مىداند و براى هيچ كس عليه خود حقّى را نمىپذيرد. اين همان احمقى است كه براى مداوايش راهى نيست.
امام خمينى ـ رضوان اللّه تعالى عليه ـ در سفارشى به فرزندش فرموده است:
فرزندم! از خودخواهى و خودبينى به در آى كه اين، ارث شيطان است كه به واسطه خودبينى و خودخواهى از امر خداى تعالى به خضوع براى ولىّ و صفىّ او ـ جلّ و علا ـ سر باز زد. و بدان كه تمام گرفتارىهاى بنى آدم از اين ارث شيطانى است كه اصلِ اصول فتنه است. 2 اگر اين بيمارى در وجودِ كسى ريشه كند، ديگر هيچ عملى از اعمال او نمىتواند براى نجات و تكاملش سودمند افتد. امام صادق عليه السلام فرموده است:
قالَ إبليسُ ـ لعنة اللّه عليه ـ لِجُنودِهِ: إذَا استَمكَنتُ مِن ابنِ آدَمَ فى ثَلاثٍ، لَم اُبالِ
1 - الاختصاص: 221، بحارالأنوار:
72/320/35. 2 - صحيفه نور:
22/371.